Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) modeli kapsamında Yap-İşlet-Devret (YİD) yöntemiyle hayata geçirilen projeler, devlet bütçesinde her geçen yıl büyüyen bir kara delik oluşturuyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, 2019-2024 döneminde garanti ödemeleri nedeniyle bütçeden toplam 273,6 milyar lira ödendiğini açıkladı.
Karasu, “Hesapsızca verilen ve belli şirketlere aktarılan garantiler, köprü ve otoyolları işletmecisi şirketlerin servetlerini artırıyor. Devletin elindeki köprü ve otoyolların satılmasıyla da yandaşların cepleri dolacak” dedi.
Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) 2024 mali denetim raporu, YİD projelerinin bütçeye etkisini bir kez daha gözler önüne serdi. Rapora göre, KGM’nin cari transferler kaleminden yaptığı 60,5 milyar liralık harcamanın 60,2 milyarı garanti ödemelerine ayrıldı. Kurumun 2024 bütçesi 293,6 milyar lira olarak belirlenirken, harcamaların büyük kısmı sermaye ve garanti ödemelerine gitti.
Karasu, garanti ödemeleri nedeniyle KGM’nin mevcut yolların bakım ve onarımını dahi yapamaz hâle geldiğini vurguladı. “Geçiş ücretleri döviz kurlarına bağlı olduğundan, garanti ödemeleri yıl içinde sürekli ek ödenek ihtiyacı doğuruyor” dedi.
CHP’li Karasu, YİD projelerine yapılan garanti ödemelerinin çocuklarımız ve torunlarımızı bile borçlu hâle getirdiğini belirterek, “Devlete devir tarihleri dolmuş projelerde usulsüz sözleşme değişiklikleriyle binalar devredilmiyor. Biz bu kara deliğin önünü kapatmak zorundayız” ifadelerini kullandı.
Karasu’nın verdiği verilere göre, 2019-2024 döneminde cari ödemelerden yapılan garanti ödemeleri şöyle:
-
2019: 5,1 milyar TL
-
2020: 10,1 milyar TL
-
2021: 14,2 milyar TL
-
2022: 36,3 milyar TL
-
2023: 56,8 milyar TL
-
2024: 60,2 milyar TL