Avrupa Yeşil Mutabakatı bünyesinde, GTÜ Akıllı Tarım Araştırma ve Uygulama Merkezi ile Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü iş birliğinde kimyasal gübreye alternatif mikrobiyal gübre üretimi için 2 proje hazırlandı.
Akademisyenler, 2019 ve 2022 yıllarında hazırlanan projeler bağlamında, toprağa ve bitkiye faydalı mikroorganizmalardan mikrobiyal gübre üretimi için çalışma yürüttü.
Sakarya Büyükşehir Belediyesinin yürütücülüğünde, Doğu Marmara Kalkınma Ajansının desteklediği projeyle geliştirilen mikrobiyal gübrenin deneme mahsulleri alındı.
Farklı bakterilerin domates üzerinde olumlu etkileri olduğunu gözlemleyen akademisyenler, çıkan mahsulün büyüklük ve ağırlık olarak sağlıklı yetiştiğini raporladı.
TÜBİTAK destekli Bingöl ve Sabancı üniversiteleri ortaklığında hayata geçirilen proje bünyesinde mikrobiyal gübrenin kullanıldığı buğdayda sararmaya rastlanmazken, ürün gelişiminin daha iyi olduğu gözlemlendi.
İlerleyen yıllarda tarımda, mikrobiyal gübre kullanımıyla yurt dışından yüksek maliyetle ithal edilen ve çevreye bazı zararları olan kimyasal gübre kullanımının azaltılması amaçlanıyor.
"Üretim maliyeti azalacaktır"
GTÜ Akıllı Tarım Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yelda Özden Çiftçi, mikrobiyal gübreyle ilgili iki ayrı proje üzerinde çalışmalarını sürdürdüklerini açıkladı.
Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölüm Başkanı Çiftçi, mikrobiyal gübreyi ürünler üzerinde denediklerini ifade ederek, "Sonuçlarımızı topraklı seramızda aldık. Yakında topraksız koşullarda da deneyeceğiz. Topraklı koşulda verimin iki kat arttığını gördük. Meyve büyüklüğü ve ağırlığının da arttığını gözlemledik" dedi. Çiftçi, mikrobiyal gübrenin sera ortamında buğday üretiminde denendiğini, bitki gelişiminin olumlu yönde ilerlediğini gözlemlediklerini ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Burada ülkemizin farklı alanlarında buğday yetişen yerlerinden mikrobiyal gübre oluşturacak şekilde bakterilerimizi izole ettik. Bizim toprağımızın tuzluluğuna alışık bakteriler. Bunlar arasından bitkiye veya insan sağlığına zararları var mı diye bakarak yeni bir bileşen oluşturduk. Bu da buğdaya özgü oldu. Şu anda ön çalışmalarını sera koşullarında deniyoruz. Yeni ekim gerçekleştirdik, 2 ay oldu ama buradaki örneklerimizde gördüğümüz gibi mikrobiyal gübreyle desteklenen üründe sararmaların daha az olduğu ve bitkilerin gelişiminin de daha iyi olduğunu görüyoruz."
İlerleyen yıllarda kimyasal gübre kullanımının mikrobiyal gübre sayesinde azaltılmasının hedeflendiğini kaydeden Çiftçi, "Üretim maliyeti azalacaktır. Üretim maliyetini en fazla etkileyen yurt dışından ithal ettiğimiz kimyasal gübreler. Bizim birinci amacımız; yurt dışından gelen kimyasal gübrelerin azaltılması. Tamamen ortadan kaldırmak şu anlık mümkün değil ama mümkün olduğu kadar azaltmamız gerekiyor. Tamamen kaldıramamamızın sebebi; özellikle topraksız tarımda besleyici unsur olması için kullanmamız gerekiyor. Ne kadar az kullanırsak o kadar iyi. Topraksız tarımda kaldıramayız belki ama topraklı tarımda ciddi derecede azalacağını düşünüyoruz" açıklamasında bulundu.
"Kimyasal gübre kullanımını azaltacağı kanaatindeyiz"
Akıllı Tarım Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mine Gülşeker "özel" bakterileri buluşturarak mikrobiyal gübre elde ettiklerini açıkladı.
Gülşeker, mikrobiyal gübrenin, bitkilere faydalı mikroorganizma topluluğu olduğunu kaydederek, "Bunları bitkiler üzerinde deniyoruz ve çoğaltarak gübre haline getiriyoruz, yeniden bitki üzerinde denemelerimizi yapıyoruz" ifadelerini kullandı.
Mikroorganizmaların bitkilerin faydalı bileşenleri kullanabilmesi için aracı görevi gördüğünü söyleyen Gülşeker, "Bu nedenle de kimyasal gübre kullanımını ciddi halde azaltacağı kanaatindeyiz. Bitkilere kimyasal gübre vermiş olmanız veya oradaki organik bileşenleri vermeniz, bitkinin kullanacağı anlamına da gelmiyor. Mikroorganizmalar, onları kolaylaştırabilecek hale getirerek bitkilerin işlerini kolaylaştırıyor ciddi birer aracı olarak. 'Son zamanların yükselen yıldızı' diyebiliriz mikrobiyal gübreler için" dedi.
