Selim Ercan
Havacılık Tarihi Araştırmacısı ve Yazar Emekli Hava Astsubay Mustafa Kılıç, Elips TV’de Dursun Erkılıç’ın hazırlayıp sunduğu ‘İşimiz/Gücümüz’ programına canlı yayın konuğu olarak Türk havacılığının efsane ismi Vecihi Hürkuş’u anlattı.
Vecihi Hürkuş’un Türk havacılığındaki yeri nedir?
Araştırmacı-yazar E. Hava Astsubay Mustafa Kılıç, Hürkuş’un Türk havacılık tarihinde benzersiz bir yere sahip olduğunu belirtti. Kılıç’a göre, “Vecihi Hürkuş sadece bir pilot değil; mühendis, mucit, girişimci ve eğitimci kimliğiyle gerçek bir öncüdür. Göklerdeki mücadelemizin mimarıdır.”
Kişisel hayatı ve karakteri nasıldı?
Kılıç, Hürkuş’un azimli, inatçı ve idealist bir karaktere sahip olduğunu söyledi. “Yalnız Kartal lakabı sadece yalnız çalışmasından değil, direnişçi ruhundan da kaynaklanıyor. Vazgeçmeyen bir adamdı” dedi.
Tayyare Cemiyeti’ne katkıları nelerdi?
Kılıç, Vecihi Hürkuş’un Türk Tayyare Cemiyeti’nde Fen Şubesi Başkanlığı yaptığını ve bu yapının şekillenmesinde kritik rol oynadığını vurguladı. 1925’te Ankara’da görev yaparken cemiyetin ilk binasında çalıştığını, hatta büyük ihtimalle o binada ikamet ettiğini de sözlerine ekledi.
Başarıları ve karşılaştığı zorluklar
Hürkuş’un başarıları arasında ilk Türk uçağını imal etmesi, sivil tayyare mektebini kurması ve Kurtuluş Savaşı’ndaki üstün hizmetleri yer alıyor. Ancak Kılıç’a göre en büyük zorlukları teknik değil, bürokratik engellerdi: “Yaptığı uçağı uçurabilmek için yeterlilik belgesi alamadı, sivil havacılık okuluna destek bulamadı.”
Uçaklarının teknik önemi
Vecihi K-VI ve K-XIV gibi yerli tasarımlarından söz eden Kılıç, bu uçakların dönemin koşullarına göre yüksek mühendislik örnekleri olduğunu belirtti.
Katkılarının nasıl hatırlanması gerekiyor?
Kılıç, “Vecihi Hürkuş sadece bir isim değil, bir ilham kaynağıdır” dedi. Mustafa Kılıç bazı önerilerini de şöyle dile getirdi: Ankara’daki evi müzeye dönüştürülmeli, Cebeci Asri Mezarlığı’ndaki kabri anıtsal hale getirilmelidir. MTA için havadan maden aradığı yıllar bile onun çok yönlü hizmet anlayışını ortaya koyar.
