Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) "İstatistiklerle Aile" bültenine göre, tek kişilik hanehalklarının oranı artarken, geniş ailelerin yüzde 26,9'unun yoksulluk sınırının altında kaldığı görüldü. Enflasyondaki yükseliş 25-29 yaş grubunda hiç evlenmemiş bireylerin hala ebeveynleri ile yaşamaya devam etmelerine neden oldu. Verilere göre 25-29 yaş arası bireylerin yüzde 72,6'sı aileleriyle yaşıyor.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2024 yılında 3,11 kişiye düştüğü görüldü.
Türkiye'de 2024 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 4,85 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak ilini 4,63 kişi ile Şanlıurfa ve 4,50 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,53 kişi ile Giresun ve Çanakkale oldu. Bu illeri, 2,55 kişi ile Tunceli ve 2,59 kişi ile Eskişehir izledi.
Tek kişilik hanehalklarının oranı arttı
ADNKS sonuçlarına göre, 2016 yılında yüzde 14,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2024 yılında yüzde 20'ye yükseldiği görüldü.
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranı yüzde 13,3
Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2016 yılında yüzde 66,4 iken 2024 yılında yüzde 63,5'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı 2016 yılında yüzde 16,3 iken 2024 yılında yüzde 13,3'e düştü.
İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2024 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 31,7 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane ilini yüzde 29,8 ile Tunceli ve yüzde 29,7 ile Giresun izledi. Diğer yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 11,1 ile Batman oldu. Bu ili yüzde 11,9 ile Van ve yüzde 12,3 ile Diyarbakır izledi.
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il Gaziantep
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında yüzde 71,4 ile Gaziantep oldu. Gaziantep ilini yüzde 70,8 ile Şanlıurfa ve yüzde 70,7 ile Diyarbakır takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 50,5 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini yüzde 51,9 ile Gümüşhane ve yüzde 54,1 ile Artvin izledi.
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında yüzde 20,3 ile Hakkari oldu. Hakkari ilini yüzde 18,7 ile Batman, yüzde 17,9 ile Bartın izledi. Bu oranının en düşük olduğu il ise yüzde 9,2 ile Eskişehir oldu. Eskişehir ilini yüzde 10,1 ile Ankara ve Çanakkale izledi.
Yaş grubu 25-29 olup hiç evlenmeyenlerin yüzde 72,6'sı ebeveynleri ile yaşıyor
ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında, 25-29 yaş grubunda ve hiç evlenmemiş olan 3 milyon 374 bin 686 kişiden 2 milyon 450 bin 869 kişinin anne ve/veya babası ile birlikte yaşadığı görüldü. Diğer bir ifadeyle, 25-29 yaş grubunda hiç evlenmemiş olup ebeveynleri ile yaşayanların oranı toplamda yüzde 72,6 oldu. Bu oranın yüzde 44,8'ini erkekler, yüzde 27,9'unu ise kadınlar oluşturdu.
Akraba evliliği oranı 2024 yılında yüzde 3,3 oldu
Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda sürekli düşüş göstererek 2019 yılında yüzde 4, 2024 yılında ise yüzde 3,3 olduğu görüldü.
Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2024 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 16,9 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, yüzde 12,6 ile Siirt ve yüzde 12,4 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il yüzde 0,2 ile Artvin oldu. Bu ili yüzde 0,5 ile Kırklareli ve Edirne izledi.
Bireylerin mutluluk kaynağı en çok aileleri oldu
Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2024 sonuçlarına göre bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 72,9 olurken, bunu sırasıyla yüzde 13,2 ile çocukları, yüzde 4,2 ile kendisi, yüzde 3,4 ile eşi, yüzde 3 ile anne/babası ve yüzde 1,9 ile torunları takip etti.
Koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı 10 bin 430
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre 2024 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görüldü. Mevcut koruyucu aile sayısı 8 bin 719, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 10 bin 430 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2024 yılında 589 oldu.
Geniş ailelerin yüzde 26,9'u yoksulluk sınırının altında yaşıyor
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen sınıra göre yoksulluk oranı 2024 yılında yüzde 21,2 olarak gerçekleşti.
Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 11,7'sinin, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 20,9'unun, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 26,9'unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ise yüzde 15,3'ünün yoksulluk sınırının altında yaşadığı gözlendi.
Kendilerine ait bir konutta yaşayanların oranı yüzde 56,1
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2024 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,1'inin oturduğu konutun sahibi olduğu, yüzde 28'inin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15 olarak gerçekleşti.
Sızdıran çatı, nemli duvar, çürümüş pencere çerçevesi en önemli konut ve çevre sorunu oldu
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre; 2024 yılında nüfusun yüzde 31,3'ü konutunda sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. sorunla karşılaştı.
Nüfusun yüzde 30,2'si izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşarken, yüzde 21,7'si trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadı.
