Evrensel’den Elif Ekin Saltık’ın haberine göre, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden bu yana Hakkâri, Esenyurt, Mardin Büyükşehir, Batman, Halfeti, Tunceli, Ovacık, Bahçesaray, Akdeniz, Siirt, Van, Kağızman, Şişli Belediyesi olmak üzere toplam 13 belediyeye kayyım atandı. Kayyım atanan belediyelerde en az bin 145 işçi işten atıldı.
Van’da işten atılan 223 işçi bir aydır direnişlerini sürdürüyor. İşçilerden Berivan Tibelek, ilk kayyım girişiminin halkın günlerce süren direnişiyle geri püskürtüldüğünü hatırlatırken, “Bu direnişi hazmedemediler. İkinci kayyım ataması, dışarıdan getirilen güvenlik güçlerinin gaz ve havai fişekli saldırılarıyla belediyeye el konuldu” dedi.
‘Kadın işçiler üzerinde özel bir baskı oluşturuldu’
İşten çıkarma öncesinde, özellikle kadın çalışanlar başta olmak üzere birçok işçinin sürgüne gönderildiğini aktaran Tibelek o süreci de şu sözlerle dile getirdi: “Bir eğitimci alakasız bir birime, bir sosyolog ise saha görevine verildi. Kadınlar yoğunlukla temizlik işlerine yönlendirildi. Bu uygulamalar sadece kadınlarla sınırlı kalmayıp tüm işçileri kapsadı, ancak kadınlar üzerinde özel bir baskı oluşturuldu. Çalışanlar, uzak ilçelere gönderilerek sürgün edildi ve sistematik olarak mobbinge maruz bırakıldı. Bu sürecin sonunda ise toplam 223 kişinin işine son verildi.”
‘Yerlerine AKP’ye yakın kişiler getirildi’
Tibelek, işten çıkarılan 223 kişinin birçoğunun 2016-2017 yıllarında kayyım tarafından haksızca işten çıkarılan ve mahkeme kararıyla görevlerine geri dönen emekçiler olduğunu belirtti.
İşten atılanların yerine ise kesin olmamakla birlikte yaklaşık 300 kişinin alındığını ifade eden Tibelek, “İddialara göre bu kişiler arasında AKP yöneticilerinin yakınları, ilçe başkanlarının aileleri ve kayyım tarafından atanan daire başkanlarının çocukları bulunuyor. Bu durum, Van'ın gelişimine ve yerel dinamiklere hâkim liyakatli personelin tasfiye edilerek bir ‘emek hırsızlığı’ yapıldığını gösteriyor” dedi.
‘Kod 22 ağır bir yaptırım’
İşçilerin telefonla aranarak veya evlerine gönderilen tebligatlarla "arşiv kaydınız olumsuz" denilerek iş akitlerinin feshedildiğini aktaran Tibelek, tüm çalışanların işten çıkışının SGK sistemine ‘Kod 22’ ile işlendiğini kaydetti. Bu kod ile işçilerin hem işsizlik maaşı almasının hem de özel sektörde veya sigortalı başka bir işte çalışmalarının önüne ciddi engel konulduğunu vurguladı: “Bu durum, çalışanların yalnızca işlerini değil, gelecekteki yaşam haklarını da kısıtlayan ağır bir yaptırımdır”
‘Hakkımızı alana dek mücadele edeceğiz’
“Sürecin olgunlaşmaya başladığı bir zamanda Van'da yaşanan bu olayların, süreci baltalamak ve gündemi değiştirmek amacıyla yapıldığını düşünüyorum” diyen Tibelek, gasbedilen haklarını geri alana kadar eylemlerine son vermeyeceklerini belirtiyor.
‘Bizi işçi değil süreçteki taraf olarak görüyorlar’
Batman Büyükşehir Belediyesine atanan kayyımın işten attığı işçilerden biri olan Berivan Acar ise işten atmaların devam etmesinin bir gidiş hazırlığı olduğu yorumunu yaptı. İşten atılıp dava açan, işe iade edilen arkadaşlarının yine işten atıldığını hatırlatan Acar, “Yaptıkları güç göstermek, bize baskı yapmaktı. Bunların hepsi düşman pratiği. İşçiyi, emekçiyi süründürebildikleri kadar süründürmek istiyorlar.” dedi.
Yaşananların barışın, çözümün, demokratikleşmenin konuşulduğu bir süreçte olmasını “samimiyetsizlik” olarak değerlendiren Acar şöyle devam etti: “Evet biz işçiyiz, çalışanız ama bizi bir işçi olarak değil barış sürecindeki bir taraf olarak da görüyor. Kayyımlar süreçten bağımsız, kendi tasarruflarıyla mı bunları yapıyor? Burada bir işçi kıyımı var, yukarıdakiler görmüyor mu bu durumu? Bir süreç devam ediyor ama hâlâ kayyımlar duruyor ve işçiler işten çıkartılıyor. Bu tezatlıktır. 25 Eylül’de mahkemem var, gidecekler diyoruz, işten atmalar devam ediyor. Ortada lehime bir durum var, mahkemeyi kazanabiliriz ancak kayyım buna rağmen bizi işe başlatmaz, emsal karar var ona rağmen arkadaşımızı başlatmadılar.”
Önce kayyım sonra işten atma geldi
Esenyurt Belediye Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer’in tutuklanarak görevden alınmasının ardından atanan kayyum yönetimi, 300’e yakın işçiyi işten çıkardı. Akdeniz Belediyesinde 23 işçinin işine kayyım tarafından son verilirken, Siirt Belediyesi’ne 29 Ocak’ta atanan kayyım ise 71 işçiyi işten attı. Mardin Büyükşehir Belediyesi ile Batman Belediyesine 4 Kasım günü atanan kayyım sonrası Batman Belediyesinden 112 işçi çıkarıldı. Mardin Büyükşehir Belediyesinden ise 400’ü aşkın işçinin işten çıkarıldığı belirtiliyor. 22 Kasım’da Tunceli Belediyesine atanan kayyım ise en son personel giderlerini gerekçe göstererek 4 işçinin işine son vermişti. Tunceli Belediyesi kayyımı toplamda 16 işçiyi işten attı. Son olarak Van Büyükşehir Belediyesi kayyımı tek seferde 223 işçiyi işten attı. 233 işçinin 13’ü kadın işçi, 7’si engelli işçi oldu.
Bölge illerine 2016 yılından bu yana toplamda 150 kayyım atandı. 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden bu yana Hakkâri, Esenyurt, Mardin Büyükşehir, Batman, Halfeti, Tunceli, Ovacık, Bahçesaray, Akdeniz, Siirt, Van, Kağızman, Şişli Belediyesi olmak üzere toplam 13 belediyeye kayyım atandı.
