Suriye'de 8 Aralık 2024'te yönetimi ele geçiren cihatçı örgüt Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) kontrolündeki güçlerle ülkenin güneyindeki silahlı Dürzi gruplar arasında yine çatışma yaşandı. Süveyda'daki çatışmaların ardından HTŞ yönetimi ile İsrail, ABD'nin arabuluculuğunda Fransa'nın başkenti Paris'te bir araya gelmiş ve ateşkes ilan edilmişti.
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevinin (SOHR) aktardığına göre, temmuz ortasında ilan edilen edilen ateşkesin ihlali, Süveyda'nın batı kırsalındaki Ara kasabasında yaşandı. HTŞ güçlerinin kontrolündeki mevzilerden ağır makineli tüfek ateşi açıldı. Bunun üzerine çatışmalar yaşandı. HTŞ yönetiminin 'İçişleri Bakanlığı' ise ateşkesin "isyancı gruplar tarafından çok sayıda noktada ihlal edildiğini" savundu. HTŞ güçleri, geçtiğimiz günlerde Süveyda'nın batısına askeri takviye göndermişti.
SOHR, Ariha kasabasında da havan topları ve ağır makineli tüfeklerle saldırılar düzenlendiğini bildirdi. Pazar günü de HTŞ güçlerinin Rasas kasabasını Kanaker ekseninden bombaladığı aktarıldı. Pazartesi günü ise Süveyda çevresindeki askeri mevzileri hedef alan silahlı saldırılarda HTŞ güçlerinden 5 kişi öldürüldü. SOHR'un haberinde, Dürzi silahlı gruplardan da 1 kişinin öldürüldüğü ve toplam ölü sayısının 6'ya yükseldiği aktarıldı.
Son ateşkes ihlalleriyle birlikte, 13 Temmuz'da Süveyda'da başlayan ve Suriye'nin farklı şehirlerine de yayılan silahlı çatışmalar, bombardımanlar, yargısız infazlar ve İsrail hava saldırıları sonucu ölenlerin sayısı 1496'ya yükseldi.
Ne olmuştu?
Bölgedeki çatışmalar, temmuz ayında, bir Dürzi kamyon şoförünün kaçırılmasına Dürzilerin silahlı karşılık vermesi ve ülkenin dört bir yanından cihatçıların bölgedeki Bedevi aşiretlere destek olmak için Süveyda'ya akın etmesiyle patlak verdi.
Çatışmalar, HTŞ güçlerinin dahil olmasıyla birlikte Şam ile Dürzi güçlerinin savaşına dönüştü. HTŞ güçlerinin kente girmesiyle, Dürzi sivillerin katledildiği görüntüler medyaya yansımaya başladı. İsrail ise "Dürzi topluluğunu korumak" iddiasıyla Süveyda ve Şam'a yoğun hava saldırıları düzenledi. Bu süreçte yüzlerce kişi öldü, on binlerce kişi yerinden edildi.
ABD aracılığıyla HTŞ ve İsrail heyetleri Paris'te bir araya geldi ve ateşkes ilan edildi. Varılan anlaşmada, aşiret güçleri ile HTŞ güçlerinin Dürzi bölgelerinden çekilmesi, Süveyda'da idari sorumlulukları yerel konseylerin üstlenmesi konularında mutabık kalındı. Bir izleme komitesi, ihlalleri belgelemek ve ABD tarafına raporlar sunmak üzere görevlendirildi. Anlaşmanın ayrıca İsrail’in Golan Tepeleri’ndeki işgalini genişletmesinin ardından ısrarla talep ettiği Kuneytra ve Dera vilayetlerinde de silahsızlanma sürecini kapsadığı bildirildi.
