Suriye’de savaşın sona ermesinin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin ülkelerine dönüş süreci beklenen hızda ilerlemedi. Türkiye gazetesinde yer alan habere göre, geri dönüşleri artırmak amacıyla geçici koruma statüsüne ilişkin yeni ve kademeli adımlar atılması kararlaştırıldı.
Savaşın sona erdiği 8 Aralık 2024’ten bu yana yaklaşık 600 bin Suriyelinin ülkesine döndüğü belirtilirken, hâlen 2 milyon 370 bin Suriyeli Türkiye’de geçici koruma statüsüyle yaşamını sürdürüyor. Güvenlik bürokrasisi, bugüne kadar atılan adımların dönüşleri hızlandırmada yeterli olmadığını değerlendiriyor.
Kademeli tedbirler gündemde
Avrupa’daki uygulamalara benzer şekilde geçici koruma statüsünün doğrudan kaldırılması önerisinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulduğu, ancak Erdoğan’ın zorla geri gönderme uygulamalarına karşı çıktığı ifade ediliyor. Bu nedenle dönüşlerin yeni tedbirlerle ve kademeli şekilde gerçekleştirilmesi yönünde karar alındı. İlgili bakanlıklar ve kurumların koordinasyonunda önümüzdeki günlerde yeni düzenlemelerin hayata geçirilmesi bekleniyor.
Alınan kararlara göre, yeni yılla birlikte geçici koruma kapsamındaki Suriyelilere sunulan ücretsiz sağlık hizmetleri sona erecek. 1 Ocak itibarıyla sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyen Suriyeliler katkı payı ödeyecek. Güvenlik kaynakları, bu uygulamanın geri dönüşleri hızlandırıcı bir etki yaratacağını öngörüyor.
İkamet izni şartları sıkılaştırılacak
Ücretli sağlık hizmetine geçilmesinin ardından geçici koruma statülerinin kademeli olarak kaldırılması planlanıyor. Statüsü sona eren Suriyelilerin Türkiye’de kalabilmesi için ikamet izni alması gerekecek. Ancak ikamet izni şartlarının oldukça sıkı olacağı belirtiliyor.
Güvenlik kaynakları, ikamet izni için konut, iş, kira sözleşmesi, sağlık sigortası ve maddi yeterlilik gibi kriterlerin ayrıntılı şekilde inceleneceğini aktarıyor. Kira sözleşmesi sunulsa dahi adresin uygun bulunmaması hâlinde izin verilmeyebileceği ifade ediliyor. Bu şartları karşılayamayanların ikamet izni alamayacağı, izin alamayanların ise ülkelerine dönmek zorunda kalacağı kaydediliyor. Aksi durumda bu kişilerin kaçak statüsüne düşeceği belirtiliyor.
Dönüş için destek sağlanacak
Ülkelerine dönmek isteyen Suriyelilere yönelik bazı desteklerin de devreye alınması planlanıyor. Geri dönüşü tercih edenlere yapılacak ödemeler ve yol masraflarının Birleşmiş Milletler fonlarından karşılanacağı ifade ediliyor. Yetkililer, tüm bu düzenlemelerle birlikte Suriyelilerin ülkelerine dönüş sürecinin hızlanmasını bekliyor.
