Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın (Ebu Muhammed el-Colani) Washington ziyareti ve ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinin ardından, Şara ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Komutanı Mazlum Abdi arasında 10 Mart’ta imzalanan anlaşma tekrar gündeme geldi. Kuzeydoğu Suriye yönetimi, Şam yönetimiyle görüşmelere devam edilmesi için yeni bir talepte bulundu.
SDG'den yapılan açıklamada, Kürt halkının yasal ve siyasal haklarının görüşülmesi amacıyla Şam yönetimi ile en kısa sürede toplantı yapılması talep edildiği belirtildi. SDG’nin eşbaşkanı Perwin Yusuf, görüşme talebinin altı ay önce Kamışlı’da düzenlenen Kürt Konferansı’nın devamı niteliğinde olduğunu ve bu kez yalnızca Kürtlerin değil, Suriye’nin demokratik geleceğinin ele alınacağını söyledi.
T24'ten Namık Durukan'ın aktardığına göre, Şam yönetimine yakın kaynaklar ve SDG içinden yetkililer, Şara’nın Washington dönüşünün ardından iki tarafın 10 Mart Anlaşması’nın maddelerini uygulamak üzere yeniden bir araya geleceğini açıkladı. Görüşmelerin aslında ay başında yapılmasının planlandığı ancak Şara’nın ABD ziyareti nedeniyle ertelendiği ifade edildi.
Suriye Dışişleri Bakanlığı, ABD ziyareti sırasında yapılan görüşmede, SDG’nin Suriye ordusuna entegrasyonu ve Suriye-İsrail arasında bir güvenlik anlaşmasına varılması yönünde ilerleme kaydedildiğini duyurmuştu. Bu gelişmeler, kesintiye uğrayan müzakerelerin yeniden başlamasına zemin hazırlıyor.
Üç SDG komutanı Şam’a gidiyor iddiası
SDG’nin üst düzey bir yetkilisi ise, SDG’nin üç askeri komutanının Suriye Savunma Bakanlığı bünyesinde görev alacağını ileri sürdü. Kaynak, “Şu anda yeniden yapılandırılan Suriye ordusu birkaç tümen ve tugaydan oluşuyor. SDG bu yapıya bir tümen ve en az iki tugayla entegre edilecek” dedi. Yetkiliye göre, SDG bu birliklere komuta etmesi için Lokman Halil, Cîya Kobani ve Cemîl Kobani isimli askeri sorumluların adlarını bildirdi.
ABD gözlemci olarak katılacak
Suriye’nin uluslararası koalisyona katılmasının ardından, bu müzakerelere Amerikalı yetkililerin de gözlemci olarak katılması bekleniyor. Şam yönetimi, SDG’nin ilk etapta bir tümen ve iki tugayla orduya dahil edilmesini, kalıcı anayasa yazım sürecinde ise ülkenin idari sisteminin (merkezi ya da yerinden yönetim) belirlenmesiyle bu yapının yeniden gözden geçirileceğini önerdi.
10 Mart anlaşmasının içeriği
Suriye Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre, 10 Mart anlaşması; SDG’ye bağlı sivil ve askeri kurumların Suriye ordusuna entegrasyonunu, eski rejim unsurlarının kalıntılarıyla mücadeleyi, ayrılıkçı girişimlerin reddini, petrol gelirlerinin paylaşımını ve sınır kapıları ile Kamışlı Havalimanı’nın yönetim esaslarını içeriyor. Anlaşma ayrıca, Kürt kimliğinin resmen tanınmasını da öngörüyor.
Kadın komutanlar da listede yer aldı
Kısa süre önce SDG, Şam’a aralarında Kadın Savunma Ordusu’dan (YPJ) kadın komutanların da bulunduğu 70 kişilik bir isim listesi sunarak, bu kişilerin Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay’da görev almasını önerdi. Her ne kadar Mart ayında imzalanan anlaşma yedi maddeden oluşsa da, taraflar henüz sahada fiili bir uygulamaya geçmiş değil. Ancak Şam ve SDG arasındaki son temaslar, iki tarafın da anlaşmanın hayata geçirilmesi yönünde siyasi iradeye sahip olduğuna dikkat çekiyor.
