Türkiye’de asgari ücret tartışmaları sürerken, TCMB’nin yeni Başekonomisti Murat Taşçı, ücret artışlarının işten çıkarma eğilimini artırmadığını ortaya koyan bir araştırmayı gündeme taşıdı. Çalışma, işverenlerin asıl sıkıntısının artan maliyetler değil, boş pozisyonları dolduramadıkları olduğunu gösteriyor.
TCMB’nin yeni Başekonomisti Murat Taşçı, yaklaşık 17 yıl görev yaptığı Cleveland Fed’de yürüttüğü çalışmalardan birini Türkiye bağlamında değerlendirdi. Taşçı, Didem Tüzemen ve Marianna Kudlyak ile birlikte hazırladığı 2022 tarihli “Asgari Ücret Artışları ve Boş Pozisyonlar” araştırmasının, ücret artışlarının işten çıkarmaları tetiklemediğini ortaya koyduğunu açıkladı.
OECD ülkelerini kapsayan araştırmada, pandemiden normalleşme sürecine geçişte düşük ücretli sektörlerde işverenlerin yaşadığı sıkıntıların asgari ücret artışlarından kaynaklanmadığı, esas sorun olarak iş gücü eksikliği ve boş pozisyonların doldurulamaması öne çıktı.
Araştırmaya göre, zam dönemlerinde işverenler mevcut çalışanlarını ellerinde tutmayı tercih ediyor; ücret artışları işten çıkarmaları artırmıyor. Çalışma, işe alım zorluklarının temel nedenlerini ise yeni eleman bulamama, yetkinlik eksikliği ve demografik faktörler olarak sıralıyor.
Taşçı’nın analizine göre, asgari ücret artışları düşük gelirli çalışanların alım gücünü yükseltiyor, ancak sadece ücret artışı iş gücü piyasasındaki yapısal sorunları çözmeye yetmiyor. Eğitim, çalışma koşulları ve göç politikaları gibi unsurlar da istihdam dengeleri açısından kritik.
Araştırmanın öne çıkan bulguları şöyle:
- Asgari ücret artışları birçok ülkede son 10 yılın zirvesine ulaştı.
- Zamlar, boş pozisyon sayısını azaltmadı; işverenler hâlâ eleman bulmakta zorlanıyor.
- Çoğu ülkede ücret artışları işten çıkarmalara yol açmadı.
- Düşük ücretli çalışanların gelirleri belirgin biçimde yükseldi.
Bu bulgular, Türkiye’de asgari ücretin istihdamı tehdit ettiği yönündeki görüşlerin aksine, zamların işten çıkarma riski yaratmadığını bilimsel bir temele oturtuyor.
