ATEM Başkanı Hakan Akçam, Türkiye’de özellikle büyükşehirlerde hızla artan konut ve kira fiyatlarının “toplumsal dengeleri zorlayan bir sorun” haline geldiğini belirtti. Akçam, bu tablonun yalnızca dar gelirli vatandaşları değil, giderek genişleyen bir kesimi etkilediğini söyleyerek, konuta erişimi kolaylaştıracak kapsamlı bir kamu politikası çağrısında bulundu.
Kira fiyatlarındaki artış dar gelirliyi şehir dışına itiyor
Kira artışlarının dar ve orta gelirli vatandaşları şehir merkezlerinden uzaklaştırdığını vurgulayan Akçam, “Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyükşehirlerde ortalama kira, asgari ücretin neredeyse yarısına denk geliyor. Bu durum, barınma sorununu daha da görünür ve acil hale getiriyor” dedi. Akçam, şehir merkezinde yaşamayı imkânsız hale getiren bu tablonun sosyal yapıyı da bozduğunu belirtti.
Konut fiyatlarını yükselten en büyük nedenlerden biri arsa maliyeti
Akçam’a göre konut üretimindeki en büyük sorunlardan biri arsa maliyetleri. İstanbul gibi büyük şehirlerde arsanın toplam proje maliyetinin yüzde 50’sine kadar çıktığını ifade eden Akçam, bu oranın gelişmiş ülkelerde yüzde 20’yi geçmediğine dikkat çekti. “Bu yüksek oran, hem fiyatları artırıyor hem de yeni konut üretimini yavaşlatıyor. Kamu, planlı arsa üretimine geçmeli ve bu arsaları uygun vadelerle özel sektörle paylaşmalı” dedi.
Arsa stokçuluğu projeleri geciktiriyor, çözüm kamusal denetim
Arsa stokçuluğu sorununa da değinen Akçam, kamunun sağlayacağı arsalar için belirli şartlar getirilmesi gerektiğini söyledi. “Proje başlama süresi gibi kriterlerle arsa elde tutularak bekletilmesinin önüne geçilmeli. İhale süreci yalnızca yeterlilik kriterlerine sahip firmalarla yürütülmeli ki hem kalite korunsun hem de süre kaybı yaşanmasın” şeklinde konuştu.
Yatırım amaçlı konut alımları vergilendirilmeli, yapay talep düşürülmeli
En dikkat çekici önerisini konut yatırımcılarına yönelik getiren Akçam, “İkinci hatta üçüncü konutunu alanlara yüksek vergi uygulanmalı. Bu, yatırımcının motivasyonunu azaltır, piyasadaki yapay talep de dengeye oturur. Konut artık bir yatırım değil, yaşam alanı olmalı” dedi. Akçam, barınma krizinin çözümünde adaletin esas alınması gerektiğini vurguladı.
Fiyatları düşürmek için üç temel adım öneriliyor
Akçam, konut fiyatlarını düşürmek ve erişilebilir konutu mümkün kılmak için üç temel çözüm önerisi sundu:
Kamu eliyle planlı arsa üretimi ve bu arsaların özel sektöre maksimum yüzde 20 maliyetle tahsisi
Arsa stokçuluğunun önüne geçilmesi ve inşaat projelerinin en geç 3 yıl içinde başlaması
İkinci konut sahiplerine yüksek vergi uygulanarak yapay talebin denetlenmesi
Yatırımı değil, yaşamı önceleyen bir konut politikası benimsenmeli
“Ev sahibi olmak bir lüks değil, temel bir ihtiyaçtır” diyen Hakan Akçam, mevcut sistemin konut ihtiyacını yatırımcıların kontrolüne bıraktığını ifade etti. Son olarak, “Artık konut sahibi devlet, kiracı vatandaş modeline geçmeliyiz. Yatırımı değil, yaşamı önceleyen bir konut politikası şart” sözleriyle çözüm çağrısını yineledi.
