Artan operasyonel maliyetler, tüketici harcamalarındaki değişimler ve yeni gümrük tarifeleri, birçok şirketin işe alım planlarını askıya almasına neden oldu. Bazı sektörlerde işten çıkarmalar artarken, genel olarak “bekle-gör” politikası hâkim.
Uzmanlara göre son dönemdeki işten çıkarmalar, doğrudan teknolojinin insan gücünü ikame etmesinden ziyade, yapay zekâ yatırımlarının büyük finansal kaynak gerektirmesiyle bağlantılı.
Artan maliyetler, verimlilik arayışı ve yeniden yapılanma baskısı, birçok sektörde istihdamı kısıyor. Ekonomik göstergeler zayıf seyretmeye devam ederken, iş gücü piyasasındaki “belirsizlik dönemi”nin bir süre daha süreceği öngörülüyor.
ABD’de federal çalışanlar da benzer bir belirsizlik içinde. Başkan Donald Trump’ın yeniden göreve başlamasının ardından on binlerce kamu çalışanı işten çıkarıldı. Devletin kapanmasının dördüncü haftasına yaklaşmasıyla birçok kişi maaşsız kalmış durumda.
ADP’nin eylül ayında yayımladığı özel sektör istihdam raporu ise 32 bin işin kaybedildiğini gösteriyor.
Amazon 14 bin kurumsal pozisyonu kesiyor
Amazon, 14.000 kurumsal çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. Bu, şirketin toplam iş gücünün yaklaşık yüzde 4’üne denk geliyor. İşten çıkarma kararı, Amazon’un yapay zekâ yatırımlarını artırırken diğer alanlarda maliyetleri kısmaya yönelmesiyle ilişkilendiriliyor.
CEO Andy Jassy, generatif yapay zekânın önümüzdeki yıllarda kurumsal iş gücünü azaltacağını daha önce belirtmişti. Çalışanlara gönderilen mektupta, etkilenen kişilere 90 gün boyunca şirket içinde yeni pozisyon arama hakkı tanındı.
UPS 34 bin kişiyi işten çıkardı
United Parcel Service (UPS), yılın başından bu yana 34.000 çalışanıyla yollarını ayırdı. Bu rakam, şirketin daha önce tahmin ettiği 20.000 kişilik kesintinin oldukça üzerinde.
Düzenleyici dosyalarda yer alan bilgilere göre UPS, ilk dokuz ayda 93 binada operasyonlarını tamamen durdurdu. Bu hamle, kargo hacimlerindeki düşüş ve yeniden yapılanma süreciyle bağlantılı.
Target 1.800 kurumsal pozisyonu kaldırıyor
Perakende devi Target, küresel kurumsal iş gücünün yaklaşık yüzde 8’ine denk gelen 1.800 pozisyonu ortadan kaldıracağını açıkladı.
Operasyon Direktörü Michael Fiddelke, “Çok fazla yönetim katmanı ve tekrarlayan işler karar süreçlerini yavaşlattı,” diyerek kesintilerin verimlilik odaklı olduğunu belirtti. Şirket, son 11 çeyreğin 9’unda satış düşüşü bildirmişti.
Nestlé 16 bin kişiyi iki yılda işten çıkaracak
İsviçreli gıda devi Nestlé, küresel çapta 16.000 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. Kesintiler, artan hammadde maliyetleri ve ABD’nin yeni tarifeleriyle başa çıkmak için uygulanan geniş çaplı tasarruf planının parçası.
Kahve ve kakao fiyatlarındaki artış nedeniyle şirket, yaz aylarında ürün fiyatlarını yükseltmişti.
Lufthansa 2030’a kadar 4 bin kişiyi işten çıkaracak
Lufthansa Group, dijitalleşme, yapay zekâ kullanımı ve grup içi konsolidasyon kapsamında 2030’a kadar 4.000 pozisyonu kapatacağını açıkladı.
Kesintilerin büyük kısmı Almanya’da, idari pozisyonlarda gerçekleşecek. Buna rağmen şirket, artan yolcu talebi ve güçlü kâr öngörülerini koruyor.
Novo Nordısk 9 bin kişiyi işten çıkarıyor
Danimarkalı ilaç devi Novo Nordisk, eylül ayında 9.000 kişilik (yaklaşık yüzde 11) işten çıkarma planını duyurdu.
Ozempic ve Wegovy gibi ilaçların üreticisi olan şirket, obezite ve diyabet ilaçlarında artan rekabet nedeniyle organizasyon yapısını yeniden düzenliyor.
Conocophıllıps 3 bin kişiye kadar kesinti planlıyor
ABD’li enerji devi ConocoPhillips, çalışanlarının yüzde 20–25’ini etkileyebilecek geniş çaplı bir küçülmeye gidiyor.
Yaklaşık 13.000 çalışanı bulunan şirket, 2025 sonuna kadar 2.600 ila 3.250 arası pozisyonun ortadan kalkacağını açıkladı.
Intel binlerce pozisyonu kaldırıyor
Zor günler geçiren çip üreticisi Intel, yıl sonunda 75.000 “çekirdek çalışan” sayısına inmeyi planlıyor. Bu, geçen yılın sonunda bildirilen 99.500 çalışana göre yüzde 25’e yakın bir azalma anlamına geliyor.
CEO Lip-Bu Tan, bu düşüşün hem işten çıkarmalar hem de doğal ayrılıklar yoluyla gerçekleşeceğini belirtti.
Mıcrosoft’ta yeniden yapılanma: 9 bin kişi daha gidiyor
Microsoft, mayıs ayında 6.000 kişilik ilk kesintinin ardından birkaç ay içinde 9.000 kişiyi daha işten çıkaracağını duyurdu.
Şirket, özellikle Xbox oyun birimi ve bazı yönetim kademelerinde küçülmeye gitti. Yetkililer, bu adımların “organizasyonel sadeleşme” kapsamında olduğunu belirtse de, yapay zekâya yapılan yüksek yatırımlar da kesintilerin arkasında önemli bir etken olarak görülüyor.
Procter & Gamble 7 bin kişiyi iki yılda işten çıkaracak
Tide ve Pampers gibi markaların üreticisi Procter & Gamble (P&G), küresel iş gücünün yüzde 6’sına denk gelen 7.000 kişiyi iki yıl içinde işten çıkaracak.
Şirket, yeniden yapılanma planını artan ithalat vergileri ve tarife baskılarıyla başa çıkmak için uygulamaya koydu. P&G ayrıca ürünlerinin yaklaşık dörtte birinde fiyat artışına gideceğini açıklamıştı.
