Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı iş birliğinde “Aile ve İyilik” temasıyla ATO Congresium’da düzenlenen Uluslararası Aile Fuarı kapsamında, Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından “Aile Şirketlerinde Sürdürülebilirlik ve Aile Anayasası” başlıklı panel gerçekleştirildi. ATO Başkanı Gürsel Baran’ın moderatörlüğünü üstlendiği panele, akademi ve iş dünyasından birçok uzman katıldı.
ATO Meclis Başkanı Mustafa Deryal ile ATO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları Temel Aktay ve Halil İbrahim Yılmaz’ın da izleyici olarak yer aldığı panelde, aile şirketlerinin kuşaklar arası geçiş süreci, kurumsallaşma ihtiyacı ve Aile Anayasası'nın işlevi değerlendirildi.
“Aile şirketleri ekonomimizin belkemiğidir”
Panelin açılışında konuşan ATO Başkanı Gürsel Baran, aile kurumunun sadece toplumsal değil, ekonomik sürdürülebilirlik açısından da büyük önem taşıdığını belirterek, “Ekonominin üretimden tüketime kadar tüm aşamaları aileyi yakından ilgilendiriyor. Güçlü ekonomi ancak toplumda güçlü ailelerin varlığıyla mümkündür” dedi.
Türkiye’deki şirketlerin yaklaşık %90’ının aile şirketi olduğunu hatırlatan Baran, buna karşın bu şirketlerin yalnızca %12’sinin üçüncü kuşağa, %3’ünün ise dördüncü kuşağa ulaşabildiğini ifade etti. “Yeni kurulan şirketlerin yüzde 85’i ilk beş yılı tamamlayamıyor” diyerek sürdürülebilirliğe dikkat çekti.
“Aile Anayasası, işletmenin pusulasıdır”
Kendi deneyimlerinden de örnekler veren Baran, kardeşiyle kurduğu aile şirketini ikinci kuşakla yönettiklerini belirtti ve sürdürülebilirliği sağlamak adına dijitalleşme gibi yeni alanları işlerine entegre ettiklerini söyledi. Baran, aile şirketlerinin uzun ömürlü olmasında Aile Anayasası'nın büyük rolü olduğunu vurguladı: “Bu anayasa, olası çatışmaları önler, şirketin yönünü belirler.”
İletişim eksikliği, sürdürülebilirliğin önündeki en büyük tehdit
Panelin konuşmacılarından ATO Mesleki Eğitim ve Ahilik Özel İhtisas Komisyonu Başkanı Abidin Memili, aile şirketlerinde sürdürülebilirliğin yalnızca mali değil sosyal bir mesele olduğunu belirtti. “Aile bireyleri arasında sağlıklı iletişim kurulmazsa şirketin geleceği tehdit altına girer” dedi. Gençlerin sürece uygun şekilde dahil edilmesi gerektiğini belirten Memili, duygusal zekânın gelişiminin aile içinde başlaması gerektiğine dikkat çekti.
Aile Anayasası paylaşımı ve sürekliliği mümkün kılıyor
Nedimoğulları İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mücahit Şentürk ise Aile Anayasası’nı uygulamaya koyduklarını ve bu süreçte dışarıdan profesyonel destek aldıklarını anlattı. “Yetki ve sorumlulukların yazılı hâle gelmesi, çatışmaların önüne geçiyor. Paylaşım kültürünü destekliyor ve sürdürülebilirliği artırıyor” dedi. Kurumsal hafızanın korunmasının önemine de dikkat çekti.
Kurumsallaşma şirketin en başında başlamalıdır
Marmara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fatma Ayanoğlu ise aile şirketlerinde kurumsallaşmanın, şirketin kuruluş aşamasında başlaması gerektiğini vurguladı. “Sadece büyük ölçekli şirketler değil, her işletme kendi yapısına özgü bir kurumsallaşma modeli oluşturmalı” dedi. Türkiye’de kurumsal yönetim endeksine giren şirket sayısının çok düşük olduğunu belirterek, bu yapının yatırım değeri ve güvenilirlik açısından kritik olduğunu ifade etti.
Aile Anayasası, gelecek kuşaklara geçişin temel aracıdır
Yeni Ekonomi Danışmanlık A.Ş. Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, Aile Anayasası’nın sadece bir belge değil, uzun soluklu bir yapılandırma süreci olduğunu belirtti. “Şirketin hakları kadar sorumlulukları da tanımlanmalı. Aile bireylerinin yalnızca hak sahibi değil, yükümlülük taşıyan bireyler olduğu da açıkça belirtilmeli” dedi. Karyağdı, anayasanın şirketin aile içinde kalmasını güvence altına alan maddelerle desteklenmesinin önemini vurguladı.
ATO, Aile Yılı kapsamında çalışmalarını sürdürecek
2025’in Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından “Aile Yılı” ilan edildiğini hatırlatan ATO Başkanı Gürsel Baran, bu kapsamda ATO’da “Aile Çalışma Grubu” kurduklarını ve panelin bu alandaki ilk etkinlik olduğunu söyledi. “Bu bir başlangıç, çalışmalarımız devam edecek” ifadelerini kullandı.
Fuar kapsamında “Dijital Ebeveynlik” paneline de katılım sağlandı
Panelin ardından Gürsel Baran ve ATO yöneticileri, fuar kapsamında düzenlenen “Dijital Ebeveynlik” paneline katıldı. İstanbul Aile Vakfı Başkanı Üner Karabıyık’ın moderatörlüğünü yaptığı etkinlikte, sosyal medyada “Dijital Baba” olarak tanınan Araştırmacı Yazar Orhan Toker panelist olarak yer aldı.
Program sonunda Türkiye Diyanet Vakfı Kadın, Aile ve Gönüllülük Hizmetleri Müdürü Hatice Kahyaoğlu, ATO Başkanı Gürsel Baran ve tüm panelistlere anı plaketi takdim etti.
