Hayat pahalılığıyla mücadele eden 16 milyonu aşkın emekli, temmuz ayında yapılacak maaş güncellemesine kilitlenmiş durumda. Emekli maaşlarına yasal olarak uygulanacak enflasyon farkına ek olarak hükûmetin iyileştirme amacıyla seyyanen zam ya da refah payı verip vermeyeceği en çok merak edilen konular arasında yer alıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre, emekli aylıkları her yılın ocak ve temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı tüketici fiyat endeksine (TÜFE) göre güncelleniyor. Bu artış sadece kendi çalışmalarından emekli olanları değil, vefat eden sigortalıların hak sahiplerine bağlanan maaşları da kapsıyor.
TÜİK’in mayıs verisiyle tablo netleşti, gözler 3 Temmuz’da
İsa Karakaş’ın Türkiye Gazetesinde yer alan yazısına göre, TÜİK’in mayıs ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte emekliler için 5 aylık enflasyon farkı netleşti. Geriye sadece haziran ayı verisi kaldı. 3 Temmuz’da açıklanacak haziran ayı enflasyonu sonrası temmuz zammı kesinleşmiş olacak.
Mevcut verilere göre TÜFE’de ocak-mayıs döneminde kümülatif artış %15,09 olarak gerçekleşti. Bu durumda SSK, Bağ-Kur, Oda ve Banka Sandığı emeklilerinin maaşlarına en az bu oran kadar zam yapılması kesinleşti. Haziran ayı verisiyle birlikte bu oranın %16-17 seviyelerine çıkması bekleniyor.
En düşük maaş 16.652 TL’ye yükselebilir
Şu an 14.469 TL olan en düşük emekli maaşı, %15,09 zam oranı üzerinden hesaplandığında yaklaşık 16.652 TL’ye çıkacak. Hali hazırda 16.300 TL maaş alan bir emekli ise refah payı verilmediği takdirde bile temmuzda 18.760 TL civarında maaş alacak. Aynı şekilde 20.900 TL maaş alan bir emekli, %15,09 artışla birlikte yaklaşık 24.054 TL’ye ulaşacak bir gelir elde edecek.
Refah payı beklentisi azalıyor, seyyanen zam ihtimali zayıf
Ekonomik beklentilerin değişmesiyle birlikte refah payı ve seyyanen zam ihtimalleri de azalmış durumda. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre haziran ayı enflasyon beklentisi %1,77’den %1,61’e düştü. Mayıs ayı enflasyonunun beklenenin oldukça altında açıklanması, genel zam beklentisini de %18’lerden %16 seviyelerine çekti.
Ankara kulislerinde konuşulanlara göre, hükûmetin kamu işçilerine yönelik toplu sözleşme protokolünde sunduğu düşük oranlı teklif, emeklilere yönelik ekstra iyileştirme yapılmayacağının bir göstergesi olarak yorumlanıyor. Özellikle personel ve emekli maaşlarında ek artış yapılmaması yönünde bir yaklaşımın benimsendiği belirtiliyor.
Emekliler aylık güncelleme ve “Eşel Mobil” sistemi istiyor
Uzmanlara göre, sadece 6 ayda bir yapılan enflasyon kaynaklı zamlar emeklilerin geçim derdine çare olmuyor. Çünkü zamlar cebe girmeden fiyat artışları nedeniyle etkisini yitiriyor. Bu nedenle uzun süredir dile getirilen “Eşel Mobil” sistemiyle her ay enflasyon oranında otomatik güncelleme yapılması talebi yeniden gündemde.
