Halk arasında fitre de denilen sadaka-i fıtır, sadaka kelimesi ile iftar etme, Ramazan Bayramı, yaratılış anlamına gelen fıtır kelimesinin bileşiminden meydana gelmiştir. Sadaka-i fıtır, dinen zengin olarak Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanın belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır.

Sadaka-i fıtır, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak nisâp miktarı mala sahip olan her Müslümana vaciptir. Bunda, zekatta olduğu gibi, malın nâmî olması ve üzerinden bir yıl geçmesi gibi bir şart söz konusu değildir. 

Fitre ne zaman verilir?

Fitrenin vacip olma zamanı Ramazan Bayramının birinci günüdür. Bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, en faziletlisi bayramdan önce verilmesidir.

Şâfiî mezhebine göre ise fıtır sadakası vermek “farz”dır ve bununla yükümlü olmak için nisap miktarı mala sahip olmak şart değildir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/594). Buna göre temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesine yetecek kadar azığa sahip zengin-fakir her Müslüman fitre ile yükümlüdür (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/594). Ayrıca varlıklı kimsenin Müslüman olan eşi, çocukları, ana-babası ve diğer yakınları için de sadaka-i fıtır vermesi gerekir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/595; İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid, 1/279-280).

Fitre kimlere verilir?

Zekât verilebilen kişilere fitre ve fidye verilebilir. Bu konu Tevbe suresi 60. ayette açıklanmıştır. Bunlar;

1) Fakirler: Mal varlığı olsa da dinen zengin sayılmayanlar.

2) Miskinler: Hiçbir mal varlığı olmayanlar.

3) Zekât toplamakla görevlendirilen memurlar.

4) Müellefe-i kulûb adı verilen kalpleri İslam’a ısındırılmak istenen kimseler.

5) Esaretten kurtulacaklar.

6) Borçlular: Borcunu ödeyeceği maldan başka nisab miktarı malı bulunmayanlar.

7) Allah yolunda cihad edenler.

8) Zengin bile olsalar yolda kalan ve parasını kullanamayanlar.

Kimlere fitre ve zekât verilemez?

Hanefilere göre aşağıda sayılanlara zekât ve fitre verilmez:

a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,

13 Şubat 2025 Perşembe günü TV yayın akışı: Televizyonda neler var? 13 Şubat 2025 Perşembe günü TV yayın akışı: Televizyonda neler var?

b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,

c) Eşine,

d) Müslüman olmayanlara,

e) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,

f) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.

Kaynak: Haber Merkezi