İsrail’in, Somali’den tek taraflı olarak ayrıldığını ilan eden Somaliland’ı ülke olarak tanıdığını duyurmasının ardından Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud ile Türkiye’de bir araya geldi. Görüşmenin ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada İsrail’in Somaliland’ı tanıma kararını “gayri meşru ve kabul edilemez” olarak nitelendirdi. Erdoğan, Somali’nin toprak bütünlüğüne vurgu yaparak, ülkede güvenlik alanında son yıllarda önemli bir iyileşme sağlandığını ifade etti.
Erdoğan, Türkiye ile Somali arasındaki iş birliğinin farklı alanlarda sürdüğünü belirterek, 2026 yılında Somali’de sondaj faaliyetlerine başlanmasının planlandığını, bu çalışmaların Somali halkının refahına katkı sağlamasının hedeflendiğini söyledi. Türkiye’nin filosuna iki yeni derin deniz sondaj gemisi dahil edildiğini aktaran Erdoğan, imzalanan anlaşmalar çerçevesinde Somali’de bir uzay limanı kurulmasının da öngörüldüğünü kaydetti.
Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud ise Türkiye’nin ülkesine verdiği destekten dolayı teşekkür ederek, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Somali’nin toprak bütünlüğüne yönelik tutumunun kabul edilemez olduğunu ifade etti.
Türkiye-Somali ilişkileri
Türkiye ile Somali arasındaki ilişkiler, 2011 yılında Recep Tayyip Erdoğan’ın Mogadişu ziyaretiyle ivme kazanmıştı. Bu sürecin ardından iki ülke arasında altyapı, enerji, liman ve havalimanı işletmeleri ile askeri iş birliği alanlarında çeşitli anlaşmalar hayata geçirildi. Mogadişu Limanı ve Havalimanı’nın işletilmesi, askeri eğitim faaliyetleri ve enerji arama çalışmaları Türkiye-Somali ilişkilerinin öne çıkan başlıkları arasında yer aldı.
Somali’de 2017 yılında kurulan Camp Turksom, Türkiye’nin en büyük denizaşırı askeri üssü olarak faaliyet gösterirken, Somali ordusuna eğitim veriliyor. Türkiye ayrıca Somali’nin borç hafifletme sürecine uluslararası platformlarda destek sağladı.
Son dönemde Türkiye Uzay Ajansı öncülüğünde Somali’de uzay tesisi kurulmasına yönelik karar da kamuoyuna yansıdı. Tesisin uzaya roket fırlatma projeleri ve farklı teknik çalışmalar için kullanılması planlanıyor.
Öte yandan Somaliland, 1991 yılında Somali’den tek taraflı olarak ayrıldığını ilan etmiş ancak bugüne kadar uluslararası toplum tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmamıştı. Somali yönetimi, Somaliland’ı ülkenin ayrılmaz bir parçası olarak kabul ediyor ve bölgeye ilişkin uluslararası anlaşmaların yalnızca Mogadişu yönetiminin yetkisinde olduğunu vurguluyor.
Aden Körfezi ve Babülmendep Boğazı’na yakın konumuyla stratejik öneme sahip olan Somaliland, 2024 yılında Etiyopya ile imzaladığı mutabakat zaptı nedeniyle bölgesel tansiyonun yükselmesine neden olmuştu. Türkiye’nin Ankara Süreci kapsamında tarafları bir araya getirmesiyle gerilimin düşürüldüğü, yapılan görüşmelerde Somali’nin toprak bütünlüğünün teyit edildiği ifade edilmişti.
