DEM Parti Milletvekili Sevilay Çelenk, Ukrayna’dan Türkiye’ye getirilen yetim çocuklarla ilgili ortaya çıkan ağır ihmal ve istismar iddialarının araştırılması amacıyla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nın yanıtlaması istemiyle kapsamlı bir soru önergesi verdi. Önergede, iddialara ilişkin adli ve idari süreçlerin hangi aşamada olduğu soruldu.
Çelenk’in Meclis Başkanlığı’na sunduğu önerge, Rusya-Ukrayna savaşının ardından “Savaşsız Çocukluk Projesi” kapsamında Türkiye’ye getirilen 510 Ukraynalı çocuğa yönelik ihmal ve istismar iddialarını gündeme taşıdı. Slidstvo.Info araştırması temel alınarak kamuoyuna yansıyan bulgularda, Antalya Beldibi’ndeki bir otelde kalan çocukların psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kaldığı, cinsel istismarın tespit edildiği ve iki kız çocuğunun otel çalışanları tarafından hamile bırakıldığına dair ifadeler yer aldı.
Çelenk, heyet raporlarında hamile kalan iki çocuğun apar topar Ukrayna’ya gönderildiği, doğum süreçlerinde sosyal hizmet desteği alamadıkları ve ağır travma yaşadıklarına dair bilgiler bulunduğunu aktardı. Önergede Türkiye’deki soruşturmanın takipsizlikle sonuçlandığı, Ukrayna’daki sürecin ise delil yetersizliği nedeniyle kapandığına ilişkin haberlere de yer verildi.
Bakanlığa yöneltilen sorularda; çocukların barınma koşullarının nasıl takip edildiği, denetim raporlarının içeriği, hamilelik iddialarının ne zaman kayıtlara geçtiği, idari ve hukuki süreçlerin nasıl işletildiği ve ilgili personel ya da kurumlar hakkında işlem yapılıp yapılmadığı sorgulandı. Ayrıca Shostak Vakfı’nın denetimleri engellediğine dair uyarılar karşısında bakanlığın tutumu ve bu vakfa yönelik süreçlerin akıbeti de sorular arasında yer aldı.
Çelenk, uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat kapsamında çocukların korunmasına yönelik yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin açıklığa kavuşmasını talep etti. Önergede, otel çalışanlarının adli sicil taramaları, çocukla çalışma yeterlilikleri, uygulanan güvenlik tedbirleri ve bu kişiler hakkında yürütülen soruşturmaların durumu da soruldu.
Son olarak, Türkiye’ye proje veya vakıf aracılığıyla toplu olarak getirilen mülteci ve sığınmacı çocuklara ilişkin güncel veriler ile bu çocuklara yönelik denetim süreçlerinin hangi kurumlar tarafından yürütüldüğüne dair ayrıntılı bilgi istendi.
Çelenk’in yönelttiği sorular şu şekilde:
- Antalya’da ‘Savaşsız Çocukluk Projesi’ kapsamında konaklatılan Ukraynalı çocuklara ilişkin ortaya çıkan istismar ve ihmal iddiaları Bakanlığınızın bilgisine ilk olarak hangi süreçte ve hangi kanallar üzerinden ulaşmıştır? Bakanlığınızca hangi müdahale, denetim veya inceleme adımları hayata geçirilmiştir?
- Söz konusu çocukların yerleştirildiği Antalya’daki tesis, Bakanlığınıza bağlı denetim birimleri tarafından konaklama süreci boyunca hangi periyotlarda incelenmiştir? Yapılan bu kontrollerin tarihleri ile denetim raporlarında tespit edilen bulgular kamuoyuna açıklanacak mıdır?
- Antalya’daki tesiste iki kız çocuğunun hamile bırakıldığına ilişkin bilgiler Bakanlığınızın kayıtlarına ilk olarak hangi aşamada girmiştir? Bu durumun öğrenilmesinin ardından Bakanlığınızca hangi idari, hukuki veya koruyucu süreçler başlatılmıştır?
- Hamile kaldığı tespit edilen iki kız çocuğunun olayın hemen ardından Ukrayna’ya gönderilmesi süreci Bakanlığınızın bilgisi, onayı ve koordinasyonu dahilinde mi gerçekleşmiştir?
- Türkiye’de yürütülen soruşturmanın, kız çocuklarının “cinsel birlikteliğe rızası olduğu” kanaati ve şikâyetçi olmadıkları gerekçesiyle takipsizlikle sonuçlandığı ve savcılık tarafından çocukların ifadesine dahi başvurulmadığı iddia edilmektedir. Buna karşılık İletişim Başkanlığı’nın açıklamasında sürecin devam ettiği ifade edilmiş ancak herhangi bir bilgi paylaşılmamıştır. Yaşanan olayla ilgili adli ve idari soruşturma şu an hangi aşamadadır?
- Türkiye’de bulundukları süre boyunca çocukların barınma koşulları, sağlık hizmetlerine erişimleri, güvenlikleri ve refakatçi personelin yeterliliği Bakanlığınız tarafından nasıl takip edilmiştir? İl Müdürlüklerinin hazırladığı kontrol ve denetim raporlarında hangi bulgular yer almaktadır ve bu raporların kamuoyuna açıklanması planlanmakta mıdır?
- Ukrayna Büyükelçiliği ve UNICEF Türkiye tarafından iletilen, Shostak Vakfı’nın çocuklara erişimi kısıtladığı ve Bakanlık personelinin denetim yapmasını güçleştirdiği yönündeki uyarılar karşısında Bakanlığınız hangi işlemleri gerçekleştirmiştir? Bu vakıf veya sorumlu kişiler hakkında herhangi bir idari ya da adli süreç başlatılmış mıdır?
- Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler gereği, Ukraynalı çocuklara yönelik istismar ve ağır ihmal vakalarının yaşanması karşısında Bakanlığınızın yaptığı iç incelemelerde herhangi bir kurumsal ihmal veya görev kusuru tespit edilmiş midir? Çocukların korunmasına ilişkin hangi yükümlülüklerin yerine getirilmediği belirlenmiştir ve bu nedenle hakkında idari soruşturma başlatılan, görevden uzaklaştırılan ya da disiplin işlemi uygulanan personel var mıdır?
- İstismar vakalarında adı geçen otel personeliyle ilgili olarak, çalışanlar için adli sicil taraması, çocukla çalışma ehliyeti ve çocuk koruma eğitimi gibi zorunlu standartların uygulanıp uygulanmadığı nedir? Çocukların bulunduğu kat ve odalara erişim konusunda herhangi bir güvenlik kısıtlaması oluşturulmuş mudur ve bu çalışanlar hakkında Bakanlığınızca hangi işlem yapılmıştır? Ayrıca, bu kişilerle ilgili yürütülen soruşturma şu an hangi aşamadadır ve söz konusu kişiler serbest mi yoksa gözaltında mıdır?
- Türkiye’ye çeşitli projeler, vakıflar ya da dernekler aracılığıyla toplu olarak getirilen ve otel ya da kamp benzeri tesislerde barındırılan mülteci/sığınmacı çocuklara ilişkin güncel veri nedir? Bu çocuklara yönelik barınma, güvenlik ve bakım süreçlerinin hangi kurumlar tarafından, hangi aralıklarla ve hangi esaslara göre denetlenmektedir?
