Cambridge Üniversitesi sinir bilişimi araştırmacısı Prof. Duncan Astle liderliğinde yürütülen kapsamlı bir çalışma, bebeklikten yaşlılığa kadar beynin sinirsel bağlantılarındaki değişimleri haritalandırdı. Araştırma, beynin mimarisinde büyük değişimlerin yaşandığı dört kritik dönüm noktası belirledi: 9, 32, 66 ve 83 yaşları.
Prof. Astle, “Geriye dönüp baktığımızda hayatımızın farklı aşamalardan oluştuğunu hissederiz. Beyinlerin de bu çağlardan geçtiği ortaya çıktı,” dedi ve bu bilgilerin beynin savunmasız olduğu dönemleri tespit etmede yol gösterici olacağını ekledi.
Yetişkinlik çağı 32 yaşında başlıyor
Araştırmaya göre Yetişkinlik Çağı, 32 yaşında başlıyor ve otuz yıldan fazla sürüyor. Bu dönemde beynin sinirsel bağlantıları “yetişkin moduna” geçiyor. Araştırmacılar, 32 yaş civarında görülen bu güçlü değişimin, diğer çalışmalarda gözlemlenen “zeka ve kişilik platosu” ile uyumlu olduğunu belirtiyor.
Bundan önceki dönem olan Ergenlik Çağı ise 9 yaşından 32 yaşına kadar sürüyor. Bu süreçte beynin iletişim ağları giderek daha incelikli hale geliyor ve bağlantı verimliliği artarak bilişsel performansı destekliyor. Çalışmanın lideri Alexa Mousley, 32 yaş civarında görülen değişimin ebeveynlik gibi hayat olaylarıyla ilişkili olabileceğini vurgularken, bulguların ergenlik döneminde sık görülen ruh sağlığı bozukluklarının risk faktörlerini anlamada önemli bilgiler sağlayacağını belirtti.
Çocukluk ve yaşlılık dönemleri
Bebeklikten 9 yaşına kadar süren Çocukluk Çağı’nda beyin, gereksiz sinir bağlantılarını elerken (ağ konsolidasyonu) gri ve beyaz maddesi hızla gelişiyor.
Araştırma ayrıca yaşlılık dönemlerini de inceleyerek, 66 yaş civarında başlayan Erken Yaşlılık ve 83 yaş civarında başlayan Geç Yaşlılık çağlarını ortaya koydu. Bu dönemler, beynin bağlantılarındaki azalma ve beyaz maddede dejenerasyonla ilişkili olarak tanımlanıyor.
Araştırma, beynin farklı yaşam evrelerinde nasıl değiştiğini göstererek nörobilim alanında önemli bir referans niteliği taşıyor.
