Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, zincir marketlerin temel gıda başta olmak üzere birçok üründe fiyatları birlikte belirleyerek serbest piyasa düzenini ihlal ettiğini belirtti. Fiyat birlikteliği yoluyla piyasanın dengesini bozan zincir marketlerin, serbest piyasa ilkelerini vatandaş aleyhine kullandığını söyleyen Palandöken, “Ticaret serbesttir deyip, fiyatlarla istedikleri gibi oynamaya ve enflasyonu körüklemeye kimsenin hakkı yok” dedi.
Marketlerin, son kullanma tarihi yaklaşmış ürünleri indirime sokarak hem rekabet ortamını bozduğunu hem de tüketiciyi riske attığını ifade eden Palandöken, perakende ticarette kuralların yeniden tanımlanması gerektiğini vurguladı.
Kontrolsüz ticaretin enflasyona ve esnafa zararı büyük
Serbest piyasa adı altında kontrolsüz bir ticaret düzeni oluştuğunu söyleyen Palandöken, “Vatandaş tabii bunu bilmiyor. Fiyatlardaki bu karmaşa; insertlerde, rafta, stantta farklı fiyatlar kullanılmasıyla ortaya çıkıyor” dedi. Zincir marketlerin, gün gün değişen kampanyalarla tüketiciyi belli ürünlere yönlendirdiğini belirten Palandöken, bu durumun hem tüketici hem de küçük esnaf için zarar doğurduğunu belirtti.
“Ticaret serbesttir düşüncesi, iyi niyetle kullanılmadığında tüketici aleyhine sonuçlar doğuruyor” diyen Palandöken, perakende sektörünün yıllardır düzenleme beklediğini, ancak Meclisin yaz tatiline girmesiyle bu yıl da Perakende Yasası’nın gündeme gelemeyeceğini ifade etti.
Sürdürülebilir ticaret ortamı için yasal adımlar şart
Ekim ayında Meclisin yeniden açılacağını hatırlatan Palandöken, bu süreçte perakende sektörünün düzenlenmesinin, esnafın korunmasının ve enflasyonla mücadelede somut adımlar atılmasının önemine dikkat çekti.
“Zincirler, istedikleri zaman ürün fiyatlarını indirerek hem üreticiyi hem esnafı zarara uğratıyor. Böylece esnaf çalışma hayatından çekiliyor” diyen Palandöken, 415 meslek dalının bu rekabetten olumsuz etkilendiğini söyledi. Aynı semtte pazar ya da zincir market varsa, bu marketlerin birlikte fiyat belirleyerek rekabeti ortadan kaldırdığını belirtti.
Esnafın varlığı toplumsal rekabetin temel unsurudur
Anayasa’nın 173. maddesi gereği esnaf ve sanatkârların korunması gerektiğini vurgulayan Palandöken, “Sürdürülebilir ticaret ortamı yeniden tesis edilmeli. Tanımı değiştirilmeli ve dünyada uygulanan yöntemler ülkemizde de hayata geçirilmeli” dedi.
Zincir marketlerin kontrolsüz büyümesinin perakende sektörünü yok olma noktasına getirdiğini ifade eden Palandöken, “Esnaf ve sanatkâr olmadan toplumun rekabet edecek başka bir unsuru yok. Ancak bu gidişle esnafın rekabet gücü giderek azalıyor, iş hayatındaki ömrü 1 ila 3 yıl arasında değişiyor. Sermayeye direnemeyen esnaf birer birer yok oluyor” şeklinde konuştu.
