Burcu Karakaş, Anna Babinets ve Yanina Kornienko'nun Slidstvo.Info için yaptığı araştırmaya göre Ukraynalı iş insanı Ruslan Shostak, 3 bin 500 çocuğun yaşadığı Doğu Ukrayna’daki cephe hattı bölgesi Dnipropetrovsk Oblastı’ndaki 510 yetim çocuğun tahliyesi için görevlendirildi.
Shostak Vakfı’nın kurucusu Ruslan Shostak’ın, dört yıl önce kayıtlara 140 milyon dolar olarak geçen servetini kullanarak yürüttüğü “Savaşsız Çocukluk Projesi” çerçevesinde, Şubat 2022 sonrasında Ukrayna’daki kurumlarda yaşayan 510 çocuk geçici olarak Türkiye’deki otellere ve yerel çocuk koruma tesislerine yerleştirildi.
Gerçekler teftişle ortaya çıktı
2024 yılının Mart ayında aralarında Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri, Dnipropetrovsk Bölgesel Askeri İdaresi, Türkiye Kamu Denetçiliği Kurumu ve Türkiye UNICEF temsilcilerinin de yer aldığı heyet, çocukların Antalya Beldibi’nde kaldığı oteli teftiş etti. Çocuklara yönelik ihmal ve istismar, bu teftiş sırasında ortaya çıktı. Uluslararası araştırmacı gazetecilik ağı Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP), denetim sonrasında hazırlanan rapora erişti.
Ukrayna’dan 11 yetkilinin imzasını taşıyan bu rapora göre, Antalya'ya gönderilen yetim çocukların ihmal edildiğini, psikolojik ve cinsel istismara uğradığını ve iki kız çocuğunun otel personeli tarafından hamile bırakıldığını ortaya koydu.
Aşçılar, iki Ukraynalı kız çocuğunu hamile bıraktı
Raporda yer alan bilgilere göre otelde aşçı olarak çalışan 23 yaşındaki M.’nin 15 yaşındaki N.’yi odasında ziyaret ettiği ve onu yürüyüşlere çıkardığı tespit edildi. Yine otelin aşçılarından 21 yaşındaki S. de 16 yaşındaki I. ile yakınlık kurmuştu.
Ukrayna merkezli araştırmacı gazetecilik merkezi slidstvo.info ekibine konuşan Türk aşçı S. yaşananları, “Çocukların yanına gitmek yasaktı. I.’ya ‘Odanıza gelmek istiyorum. Yasakları çiğnerim, sıkıntı yok’ diyordum. Kimse beni görmeden odasına giderdim. Bir tane hoca vardı. Allah ondan razı olsun, o yardım etti bize. Halimizden anladığı için bir şey demiyordu” diye anlattı.
Çocuklardan biri intihar girişiminde bulundu
Rapora göre otelde çalışan iki Türk aşçı, 15 ve 16 yaşındaki iki kız çocuğunu hamile bıraktı. Kızlar hamilelikleri anlaşılınca apar topar Ukrayna’ya gönderildi; ikisi de sosyal hizmet desteği olmadan doğum yaptı. Çocuklardan biri doğumdan sonra intihar girişiminde bulundu.
Kız çocuklarıyla birlikte otelde bulunan Ukraynalı refakatçilerin de bu durumu bildiği ve aşçıların tacizlerine göz yumduğu belirtildi.
Belge imzalamaya zorlandılar
Çocukların ifadesine göre, Ukraynalı eğitmenler, Ukrayna’da başlatılan soruşturma kapsamında “yatılı okul personeliyle ilgili kötü şeyler söylememelerini ve Türk erkeklerle olan tüm ilişkilerinin rızaya dayalı olduğunu” belirten belgeleri imzalamalarını istedi.
Ukrayna makamlarının Mayıs 2024’te Türkiye'den bildirilen çocuk hakları ihlallerine ilişkin başlattığı soruşturma, delil yetersizliğinden Haziran 2025’te kapatıldı. Sürece ilişkin yargı sürecinde kimse cezalandırılmadı. Türkiye’de açılan soruşturmaya da takipsizlik verildi.
Çocuklar otelde kaldıkları süre boyunca Ukraynalı eğitimcilerin kötü muamelesinden de şikâyet ediyor. Kız çocukları odaları temizlemeye, büyük çocuklar ise küçüklere ve engelli çocuklara bakmaya zorlandı.
Antalya’daki otelde kaldıkları süre içinde yetim çocuklardan biri kayboldu. Kayıp çocuk, helikopterle başlatılan arama kurtarma çalışmaları sonucu sahilde bulundu.
Skandalın ardından proje Aralık 2024’te kapatıldı ve çocuklar Ukrayna’ya gönderildi.
Haberin tamamına ulaşmak için tıklayınız
Aile Bakanlığı suç duyurusunda bulundu
Antalya Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, hamile kalan iki kız çocuğunun durumu hakkında suç duyurusunda bulundu. Ancak başlatılan soruşturmaya takipsizlik verildi. Süreci başından itibaren takip eden kurum avukatları takipsizlik kararına itiraz ettiler fakat itirazları reddedildi.
İletişim Başkanlığından açıklama
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) konuya ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bazı basın yayın organlarında savaş nedeniyle ülkemize tahliye edilen Ukraynalı çocuklara ilişkin yer alan iddialar dezenformasyon içermektedir. Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle ülkemize tahliye edilen çocuklar, Ukrayna makamlarının bilgi ve yönlendirmesi doğrultusunda, kendi resmî bakım personeli, öğretmenleri, koruyucu aileleri veya aile bireylerinin gözetiminde, Ukrayna makamlarının bilgisi dahilinde Ukrayna menşeili bir vakıf tarafından belirlenen otellere yerleştirilmiştir. Bu süreçte çocukların barınma, beslenme, sağlık, eğitim, hijyen ve güvenlik alanlarındaki temel ihtiyaçlarının karşılanması için ilgili kurumlarla koordinasyon kurulmuş; kendilerine psikososyal destek ve eğitim için gerekli altyapı sağlanmıştır. Çocukların günlük bakımı ve gözetimi ise Ukraynalı görevlilerce sürdürülmüştür. Bununla birlikte toplu yaşam koşullarının doğurabileceği riskler dikkate alınarak, çocukların diğer Ukraynalı çocuklar gibi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı çocuk kuruluşlarına yerleştirilmesine yönelik teklif, Ukrayna makamlarıyla paylaşılmış ancak bu teklif kabul görmemiştir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Ukraynalı çocukların ülkelerine dönüşünü takiben, iki kız çocuğuna yönelik istismar iddialarından haberdar olmuştur. Çocukların üstün yararı ile iddiaların ağırlığını gözeterek, resmî bir bildirim veya şikâyet iletilmemiş olmasına rağmen Bakanlık tarafından derhal suç duyurusunda bulunulmuş ve adlî süreç başlatılmıştır. Haberde Türkiye’nin çocukların korunmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediği yönünde oluşturulmaya çalışılan algı, gerçeği yansıtmamakta ve kamuoyunu yanıltmaya yönelik manipülatif bir dezenformasyon örneği teşkil etmektedir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Ukrayna makamlarıyla iş birliği içinde, ulusal ve uluslararası yükümlülükleri çerçevesinde, savaş mağduru tüm çocukların korunması için gerekli tüm adımları atmayı sürdürmektedir. Kamuoyunun, manipülatif içeriklere itibar etmemesi önemle rica olunur.”
