Türkiye’de 6 Şubat’taki deprem kadar etkili olan don felaketi, 65 vilayette meyve bahçelerinde yüzde 100’e varan zararlar oluşturdu. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Kütahya başta olmak üzere birçok bölgede incelemelerde bulunarak zarar tespitinde bulundu. Bayraktar, “Bu kadar büyük bir afeti tarihimizde görmedik. Kiraz, vişne, elma, armut ve ceviz gibi ürünlerde ciddi zarar var” dedi.
Tarımda afetler ve artan maliyetler çiftçiyi zorluyor
Bayraktar, 2024 yılında yaşanan 1254 afetin üretimi olumsuz etkilediğini belirtti. Kuraklık, don, dolu, sel ve hortum gibi doğal afetlerin yanı sıra elektrik, mazot, gübre gibi yüksek girdi maliyetlerinin de çiftçinin sırtında büyük yük olduğunu söyledi. “Tarım sektöründe üretim yapmak kolay değil. Küçük ve parçalanmış işletmeler ekonomik faaliyet için yetersiz kalıyor” dedi.
Tarımda genç nüfus azalıyor, yaşlı çiftçi sayısı artıyor
Türkiye’de tarım nüfusunun giderek yaşlandığını ifade eden Bayraktar, “18-32 yaş arasındaki gençlerin tarımdaki oranı yüzde 5’e düştü. Bu yaşlı nüfusla üretimi sürdürebilmek zor” uyarısında bulundu. Gençlerin tarımda tutulması için devlet desteklerinin artırılması gerektiğine dikkat çekti.
Üreticiler nakit ve borç erteleme desteği bekliyor
Don felaketinin ardından üreticilerin nakit sıkıntısı yaşadığını söyleyen TZOB Başkanı, “Bahçelerde verim düşebilir, bazı ağaçlar meyve tutmayabilir. Çiftçilerimizin üretimde kalması için nakit desteği şart” dedi. Ayrıca, çiftçilerin bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının ertelenmesi talebinde bulunulduğunu belirtti.
TARSİM sigortasının yaygınlaştırılması gerekiyor
Tarım sigortası TARSİM’in önemine değinen Bayraktar, “Sadece beşte bir alan TARSİM’e kayıtlı. Hasar tespitlerinde adaletli ve hızlı işlemler çok önemli” dedi. TARSİM kapsamı dışında kalan üreticilerin desteklenmesi için özel çalışmalar yapılması gerektiğini ifade etti.
Sulama yatırımları ve su yönetimi hayati önemde
Bayraktar, kuraklık tehdidine karşı sulama altyapısının tamamlanması gerektiğini söyledi. “Sulama randımanı yüzde 52 civarında. Su kaybını önlemek için kapalı sistemlere geçilmeli, basınçlı sulama yaygınlaştırılmalı” dedi. Türkiye’nin su fakiri ülke olma riskiyle karşı karşıya olduğunu ve önlem alınmazsa gıda güvenliğinin tehlikeye gireceğini vurguladı.
Çiftçiler SGK primlerinde devletten destek bekliyor
Artan Bağ-Kur primlerinin üreticiler üzerinde büyük yük oluşturduğunu belirten Bayraktar, “Çiftçiler sosyal güvenlikten ayrılıyor, ama emeklilik hakları da zora giriyor. SGK primlerinde devlet desteği şart” dedi. Ayrıca genç çiftçilere pozitif ayrımcılık yapılmasını talep etti.
