Geçen ayın son günlerinde Beyaz Saray'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la ABD Başkanı Donald Trump arasında gerçekleşen görüşmede Halkbank davasının da gündeme geldiğini yazdı.
Reuters haber ajansına konuşan iki kaynak, Türk yetkililerin davanın anlaşmayla kapatılması için 100 milyon dolar teklif ettiğini öne sürdü. İddiaya göre teklifte ek koşullar da yer alıyor. Halkbank'ın suçlamaları kabul etmeyeceği bir formül üzerinden anlaşmaya varılmasının Ankara için bir öncelik olduğu öne sürüldü.
ABD’de dolandırıcılık, kara para aklama ve komplo suçlamalarıyla yargılanan Halkbank, İran’ın nükleer programına yönelik Amerikan yaptırımlarını delmekle suçlanıyor. Banka, suçlamaları reddederek “suçsuz” olduğunu savunuyor.
Cumhurbaşkanlığı kaynakları uzlaşma görüşmeleri hakkında yorum yapmazken, Beyaz Saray da Reuters’ın sorularına yanıt vermedi.
Türkiye’nin varlık büyüklüğü bakımından dördüncü büyük bankası olan Halkbank’tan da henüz açıklama gelmedi.
S-400 krizi sonrası ilişkilerde yumuşama
Olası bir uzlaşmanın, 2019’da Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasıyla gerilen Ankara–Washington ilişkilerini onarma çabalarına destek olabileceği değerlendiriliyor.
Söz konusu alım sonrası ABD, Türkiye’ye F-35 savaş uçağı satışını iptal etmiş, Ankara’yı ortak üretim programından çıkarmış ve Savunma Sanayii Başkanlığı’na yaptırım uygulamıştı. Halkbank davası da aynı yıl açılmıştı.
İki NATO müttefiki arasındaki ilişkiler, liderler arasındaki kişisel yakınlığın da etkisiyle son dönemde yeniden ısınsa da, Erdoğan’ın ziyareti Türkiye’nin F-35 yaptırımlarını kaldırma beklentisini karşılamadı.
Reuters, Beyaz Saray’daki toplantıda hangi şartların masaya yatırıldığını veya ABD tarafının teklife nasıl yanıt verdiğini doğrulayamadı. Görüşmelere ilişkin temasların devam edip etmediği de belirsiz.
Yüksek Mahkeme davanın görülmesine izin verdi
ABD Yüksek Mahkemesi, pazartesi günü Halkbank’ın son temyiz başvurusunu reddederek federal hükümetin açtığı davanın devam etmesine hükmetti. Kararın ardından Halkbank hisseleri yüzde 10 değer kaybetti.
Halkbank, karara rağmen uzlaşma arayışlarının sürdüğünü belirterek, “Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki anlayış çerçevesinde hukuki bir uzlaşı zemini bulmaya yönelik girişimler olumlu yönde ilerlemektedir” açıklamasını yaptı.
Erdoğan, altı yıl aradan sonra ilk kez gittiği Beyaz Saray’da Trump’ın yanında otururken gazetecilere Halkbank konusunu da görüşeceklerini söylemişti. Cumhurbaşkanı daha önce de söz konusu suçlamaları “hukuksuz” ve “çirkin” olarak nitelemişti.
İran yaptırımlarını delmekle suçlanıyor
New York Güney Bölgesi Savcılığı, Halkbank’ı İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde faaliyet gösteren para transfer şirketleri ve paravan firmalar aracılığıyla İran’a yönelik yaptırımları delmekle suçluyor.
Savcılığa göre banka, İran’ın petrol gelirlerinden elde ettiği 20 milyar doları gizlice transfer etti, bu fonları altın ve nakde dönüştürerek İran’ın çıkarına kullandı ve petrol gelirlerini “gıda ticareti” gibi sahte belgelerle meşrulaştırmaya çalıştı.
Halkbank, ABD Yüksek Mahkemesi’ne yaptığı temyiz başvurusunda, Türkiye devleti tarafından sahip olunan bir kamu bankası olduğu için başka bir ülkenin mahkemelerinde yargılanamayacağını savunmuştu.
Uzlaşma bedeli artabilir
Reuters'a göre bazı analistler, Beyaz Saray’da gündeme gelen 100 milyon dolarlık teklifin üzerinde bir ceza bedelinin de söz konusu olabileceğini öngörüyor.
2009-2015 yılları arasında aralarında HSBC, BNP Paribas, Standard Chartered ve Credit Suisse’in de bulunduğu sekiz Avrupa bankası, ABD yaptırımlarını ihlal ettikleri gerekçesiyle toplamda 14 milyar doların üzerinde cezaya çarptırılmıştı.
Örneğin Fransa merkezli BNP Paribas, Sudan, Küba ve İran’a yönelik yaptırımları ihlal ettiği suçlamalarını çözmek için yaklaşık 9 milyar dolar ödemeyi kabul etmişti.
