Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 2025-2026 eğitim öğretim yılında ilkokul, ortaokul ve liselerde ücretsiz dağıtılacak 61 derse ait kitaplar için 5 Haziran’da ihale düzenledi.
NEFES'ten Tarık Işık'ın haberine göre, kitapları basacak 4 matbaaya, forma (16 sayfa) başına 6,30 TL ile 6,60 TL arasında değişen ücretler ödenecek. Oysa piyasada bir formanın maliyetinin kâr dahil yaklaşık 2 TL olduğu belirtiliyor. Bu durum, kamu kaynaklarından yaklaşık 2 milyar 800 milyon TL’lik fazla ödeme yapılacağı eleştirilerini beraberinde getirdi.
4 matbaa 52 milyon kitap basacak
MEB'in yaptığı ihaleleri; daha önce yayınevleriyle telif anlaşmaları yapan Tuna Ortak Girişimi, Özgün Ortak Girişimi, Cem Ortak Girişimi ve Ada Matbaası kazandı. Bu dört matbaa, toplam 720 milyon 783 bin 240 formadan oluşan 52 milyon 844 bin 214 adet kitabı basacak.
Piyasa değeriyle ciddi fark var
Piyasa verilerine göre, bir formanın (16 sayfa) maliyeti 80 gram 1. hamur kâğıt kullanıldığında ortalama 1,30 TL. Basım, cilt, dağıtım ve kâr eklendiğinde bu rakam 2 TL’ye kadar çıkıyor. Buna rağmen MEB'in matbaalara forma başına 6,30 TL ile 6,60 TL arasında ödeme yapacak olması, “fazladan neden forma başı 4 TL ödeniyor?” sorusunu gündeme getirdi.
'Telif ücreti dahil' savunması
MEB kaynakları, kitaplara biçilen bu yüksek ücretlerin nedenine ilişkin sorulara şu yanıtı verdi:
“İçeriğini MEB’in hazırladığı ders kitapları için geçen yıl forma başı 2,17 TL ödendi. Ancak bu kitaplar, yayınevleri tarafından yazılmış ve matbaalar telif haklarını satın almış durumda. Dolayısıyla bu kitaplara telif bedeli de ekleniyor. Ayrıca ihale süreci henüz tamamlanmadı; firmaların nihai teklifleri belli değil.”
Ancak eleştiriler, telif dahil olsa bile fiyat farkının bu denli yüksek olmasının kamu zararı doğurabileceğine işaret ediyor. MEB’in, sürecin başında forma başı 6,30 TL ile 6,60 TL arasında alt sınır belirlemesi de tartışmaları büyüttü.
