Türkiye'de milyonlarca çalışanı ilgilendiren malulen emeklilik düzenlemeleri, 2025 itibarıyla önemli değişiklikler içeriyor. Yeni düzenlemelerle birlikte, engelli bireyler için emeklilik süreci daha erişilebilir hale geldi. Özellikle yüzde 60 ve üzeri engelli raporu olan vatandaşlar için yaş şartı kaldırıldı.
Malulen emeklilik nedir?
Malulen emeklilik, çalışma gücünü kaybeden bireyler için önemli bir sosyal güvenlik hakkıdır. 2025 yılında yapılan düzenlemelerle birlikte, bu hakka erişim daha da kolaylaştırılmıştır.Engelli bireylerin, güncel şartları ve başvuru süreçlerini dikkatle takip etmeleri, emeklilik haklarını en iyi şekilde kullanabilmeleri açısından büyük önem taşımaktadır.
Malulen emeklilik, sigortalı bir çalışanın, çalışma gücünün en az yüzde 60'ını kaybetmesi durumunda, belirli prim gün sayısı ve sigortalılık süresini tamamlayarak emekli olabilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu emeklilik türü, iş kazası, meslek hastalığı veya ciddi sağlık sorunları nedeniyle çalışma kapasitesi azalan bireyler için düzenlenmiştir.
Kimler malulen emekli olabilir?
Malulen emeklilikten yararlanabilmek için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- Çalışma gücünde en az %60 kayıp: SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelenmelidir.
- En az 10 yıl sigortalılık süresi: Sigortalı olarak çalışılan süreyi ifade eder.
- En az 1.800 gün prim ödemesi: SGK'ya ödenmiş prim gün sayısıdır.
Bu şartları sağlayan bireyler, yaş şartına bakılmaksızın malulen emekli olabilirler.
2025 malulen emeklilik şartları
Yeni düzenlemelere göre malulen emeklilik için aranan temel koşullar şunlardır:
- Çalışma gücünde en az %60 kayıp: Bu oran, SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurullarının verdiği raporlarla belgelenmelidir.
- En az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödemesi: Bu süre, başvuru sahibinin sigortalı olarak çalıştığı süreyi ve prim ödeme gün sayısını ifade eder.
- Maluliyetin sigortalılık süresi başladıktan sonra ortaya çıkması: Maluliyete neden olan rahatsızlık veya kazanın, sigortalılık süresinin başlangıcından sonra meydana gelmesi gerekmektedir.
- Başkasının bakımına muhtaçlık durumunda 10 yıl şartı aranmaz: Eğer kişi başkasının sürekli bakımına muhtaç durumda ise, 1800 gün prim ödemesi yeterli olup, 10 yıl sigortalılık süresi şartı aranmaz.
Engelli emekliliğinde yeni düzenlemeler
Engelli emekliliği kapsamında da bazı önemli değişiklikler yapılmıştır:
- Vergi indirimi belgesi yerine SGK sağlık kurulu raporu: Artık engelli emekliliği başvurularında vergi indirimi belgesi yerine, SGK sağlık kurullarından alınan çalışma gücü kaybı raporu esas alınacaktır.
- Kontrol muayeneleri ve emekli aylığı kesintisi: Kontrol muayenelerinde engellilik oranı %40'ın altına düşen veya yeni engellilik derecesine göre emeklilik koşullarını sağlamayan kişilerin emekli aylıkları kesilecektir. Bu durumda, bireyler SGK'ya veya il sağlık müdürlüğüne itirazda bulunabilirler.
- Engellilik oranına göre emeklilik koşulları:
- %40–49 oranı: 31 Aralık 2008'den önce sigortalı olanlar için 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 gün prim ödemesi gerekmektedir.
- %50–59 oranı: 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 gün prim ödemesi şartı aranmaktadır.
Yüzde 40 engelli raporu ile emeklilik mümkün mü?
Yüzde 40 engelli raporuna sahip bireyler, doğrudan malulen emeklilik hakkı kazanamazlar. Ancak, engelli emekliliği kapsamında emekli olabilmeleri mümkündür. Engelli emekliliği için gereken şartlar, engellilik oranına göre değişiklik göstermektedir:
- Yüzde 40 – yüzde 49 engellilik oranı: En az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.100 gün prim ödemesi gereklidir.
- Yüzde 50 – yüzde 59 engellilik oranı: En az 16 yıl sigortalılık süresi ve 3.700 gün prim ödemesi gereklidir.
Bu şartları sağlayan bireyler, yaş şartına takılmadan emekli olabilmektedirler.
Yeni düzenlemelerle gelen kolaylıklar
2025 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle birlikte, malulen emeklilik süreci daha sade ve erişilebilir hale geldi:
- Yaş şartı kaldırıldı: Artık belirli engellilik oranına sahip bireyler, yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler.
- Vergi indirimi şartı kaldırıldı: Önceden gerekli olan vergi indirim belgesi artık istenmemektedir.
- Bağ-Kur'lular için kolaylık: Bağ-Kur (4/B) kapsamında çalışanlar da 1.800 gün primle erken emeklilik hakkı elde edebilecekler.
Başvuru Süreci
Malulen emeklilik başvurusu yapmak isteyen bireyler, aşağıdaki adımları izlemelidir:
- Sağlık Kurulu Raporu Almak: SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından, çalışma gücünde en az %60 kayıp olduğunu gösteren rapor alınmalıdır.
- SGK'ya Başvuru: Alınan rapor ve gerekli belgelerle birlikte SGK'ya başvuru yapılmalıdır.
- SGK Değerlendirmesi: SGK, başvuruyu değerlendirerek malulen emeklilik hakkı verip vermeyeceğine karar verir.
