İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar ve Somaliland lideri Muhammed Abdullahi karşılıklı bir bildiri imzaladı. Bu kararla İsrail, Somaliland’i resmen tanıyan ilk ülke oldu.
Somali hükümetinden sert tepki geldi
Somali Başbakanı Hamza Abdi Barre, İsrail’in tanıma kararını ülkesinin egemenliğine yönelik “bilinçli bir saldırı” olarak değerlendirdi. Somali hükümetine yakın bir kaynak, gelişmenin ardından acil bir değerlendirme toplantısı yapılmasının beklendiğini söyledi.
Türkiye, Mısır ve Cibuti kararı kınadı
İsrail’in adımına Türkiye, Mısır ve Cibuti’den kınama geldi. Üç ülkenin dışişleri bakanları arasında yapılan telefon görüşmesine ilişkin açıklama Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından paylaşıldı. Açıklamada, “Bakanlar, İsrail’in Somaliland bölgesini tanımasını tümüyle reddetti ve kınadı. Somali’nin birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne tam desteklerini vurguladı” denildi.
“Tehlikeli bir emsal” uyarısı
Mısır Dışişleri Bakanlığı, egemen bir devletin içindeki bir bölgenin tanınmasının Birleşmiş Milletler Şartı’nı ihlal eden “tehlikeli bir emsal” oluşturduğunu vurguladı. Somali Dışişleri Bakanı Abdisalam Abdi Ali’nin de Türkiye, Mısır ve Cibuti dışişleri bakanlarıyla görüşmeler yaparak Somali’nin egemenliğine destek talep ettiği belirtildi.
Netanyahu’dan Cirro’ya övgü ve davet
Netanyahu, Somaliland Cumhurbaşkanı Abdurrahman Muhammed Abdullahi (Cirro) ile yaptığı video görüşmesinde Cirro’yu “istikrar ve barışa bağlı liderliği” nedeniyle övdü ve İsrail’e davet etti. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar ise anlaşmanın yaklaşık bir yıl süren diplomatik görüşmelerin ardından imzalandığını, büyükelçi atanması ve karşılıklı büyükelçilik açılmasının da kararlaştırıldığını açıkladı.
Cirro: Tarihi bir an
Somaliland Cumhurbaşkanı Cirro, İsrail’in tanıma kararını “tarihi bir an” olarak nitelendirdi. Cirro, Somaliland’ın İbrahim Anlaşmaları’na katılmaya hazır olduğunu da ifade etti.
Somaliland’in statüsü ve bölgesel dengeler
Çoğunluğu Sünni Müslüman Somalililerden oluşan Somaliland, 1991’de Somali merkezi devletinin çöküşünün ardından tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Eski İngiliz Somaliland Protektorası’nın kuzeybatı kesimini kapsayan bölge, kendi para birimi, bayrağı ve parlamentosuyla fiilen ayrı bir siyasal yapı olarak varlığını sürdürüyor. Ancak Somali hükümeti, Somaliland’in bağımsızlığını hiçbir zaman tanımadı.
Körfez ülkeleri ve ABD faktörü
Birleşik Arap Emirlikleri, Aden Körfezi kıyısındaki Berbera kentinde askeri ve ekonomik varlığını artırırken, DP World Berbera Limanı’nın ortaklığını yürütüyor. Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budayvi, İsrail’in kararını “uluslararası hukukun ciddi ihlali” olarak niteledi.
ABD’de ise bazı Cumhuriyetçi isimler Somaliland’in tanınması yönünde çağrılar yaparken, Washington yönetimi şu ana kadar resmi tutumunu değiştirmedi.
Uluslararası tanınma arayışı sürüyor
Somaliland’i şu ana kadar başka hiçbir ülke resmen tanımazken, Birleşik Krallık, Etiyopya, Türkiye, BAE, Danimarka, Kenya ve Tayvan’ın da aralarında olduğu birçok ülkenin bölgede irtibat büroları bulunuyor.
