T24’ten Namık Durukan’ın aktardığına göre, Şam ve Tel Aviv arasında güvenlik anlaşması görüşmeleri devam ederken, İsrail’in Suriye ordusunun güçlenmesini engellemeyi hedeflediği öne sürüldü. ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), İsrail’in Suriye hükûmetine sunduğu yeni güvenlik düzenlemesi önerisine ilişkin planını açıkladı. Plan kapsamında güney Suriye, Dera, Kuneytra ve Şam kırsalındaki sınır köyleri dahil olmak üzere üç ayrı demilitarize bölgeye ayrılması öngörülüyor.
İsrail ordusunun Suriye topraklarındaki faaliyetleri sürerken, askerî birlikler güneydeki bölgelere kara ve hava saldırıları düzenliyor. Bölgede yeni asker ve silah konuşlandırmaları yapılırken, kontrol noktalarının sayısı artırıldı. Ayrıca, İnsansız Hava Araçları (İHA) hareketliliğinde belirgin bir artış gözlendi.
Güvenlik analistleri, İsrail’in bu adımlarla Suriye ordusunun sahadaki etkinliğini sınırlamayı amaçladığını ve güney sınırında stratejik üstünlük sağlamaya çalıştığını belirtiyor. Görüşmelerin sonucu, bölgedeki güvenlik dengeleri açısından kritik öneme sahip olacak.
Güçlü bir Suriye ordusu yerine bir polis örgütlenmesi
İsrail’in İbranice yayın yapan İ24 kanalına açıklama yapan İsrailli yedek Albay Moşe Elad, devam eden müzakerelerde Şam yönetimine, yeni ve güçlü bir Suriye ordusunun kurulmasına izin verilmeyeceği, bunun yerine güçlü bir polis örgütü kurulmasının teklif edildiğini söyledi.
Müzakerelerde konunun karşılıklı olarak tartışıldığını aktaran Elad, "Müzakereler sırasında Suriye ordusu konusu da ele alındı. Suriyeliler, Suriye ordusu kurulması konusunda İsrail'in görüşünü soruyordu. İsrail, Suriye'de bir Suriye ordusu kurulmayacağını, bunun yerine güçlü bir polis gücünün kurulacağını açıkça söyledi" diye konuştu.
“İsrail’in iki ülkeyle barış anlaşması var”
Elad, Tel Aviv'in, Suriye'de ordu kurulmasının gelecekte kendisine "büyük tehdit oluşturacağına” inanması nedeniyle kesinlikle izin vermeyeceğini de ifade etti. Elad, İsrail’e komşu ülkelerin durumuna da dikkat çekerek, “İsrail'in Ürdün ve Mısır'la bir sorunu yok, zira her iki ülkeyle de barış anlaşmaları var." dedi.
ABD merkezli Axios haber sitesi, daha önce Suriye ile İsrail arasında olası bir anlaşmaya doğru önemli ilerleme kaydedildiğini belirtmiş ve haberde iki taraf arasında Londra'da yapılan görüşmelerde İsrail'in önerisinin ayrıntıları paylaşılmıştı.
Axios'a konuşan kaynaklara göre müzakere edilen güvenlik anlaşması, Beşar Esad yönetiminin devrilmesi ve İsrail'in sınırın Suriye tarafındaki tampon bölgeyi işgal etmesiyle yürürlükten kalkan iki ülke arasındaki 1974 tarihli anlaşmanın yerine geçmeyi amaçlıyor. İsrail'in önerisinin 1979'da Mısır ile imzalanan barış anlaşmasına dayandığı belirtiliyor.
İsrail’in Şam’a kabul ettirmeyi amaçladığı planının ayrıntıları arasında Şam'ın güneybatısındaki bölgenin üç bölgeye ayrılması, Suriyelilerin bölgelere göre değişen düzeylerde güç ve silah bulundurmasına izin verilmesi maddeleri dikkat çekiyor. Plan kapsamında tampon bölgenin Suriye tarafında 2 kilometre daha genişletilmesi öngörülüyor.
İsrail, Suriye’nin güneyini üçe ayırmak istiyor
İsrail’in Suriye hükûmetine sunduğu yeni güvenlik düzenlemesi önerisi ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW) tarafından açıklandı. Plan, güney Suriye’nin üç ayrı demilitarize bölgeye ayrılmasını öngörüyor.
ISW’ye göre, önerilen düzenleme 1979’daki Camp David Anlaşmaları model alınarak hazırlandı. Bu anlaşmalar, Mısır ve İsrail arasında Sina Yarımadası’nı üç farklı askeri kısıtlama seviyesine sahip bölgeye ayırmıştı.
Üç bölgeli plan
Yeni planda, birinci bölge Birleşmiş Milletler denetiminde bir tampon bölge olarak tasarlandı. İkinci bölgede Suriye ordusu ve ağır silahların bulunmasına izin verilmeyecek, ancak iç güvenlik ve polis birimlerinin faaliyet göstermesine olanak tanınacak. Üçüncü bölge ise uçuşa yasak bölge olarak belirlenecek.
Hermon Dağı ısrarı
ISW raporunda İsrail’in, stratejik öneme sahip olan ve düşman hareketlerini gözetlemesine imkan sağlayan ülkenin güneyinde yer alan Kuneytra’daki Hermon Dağı üzerinde kontrolü elinde tutmakta ısrar ettiği ifade edildi.
Raporda, görüşmelerin mevcut durumu veya Suriye’nin öneriye ilişkin resmi bir yanıtı hakkında daha fazla detaya yer verilmedi.
