Dursun Erkılıç
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz 2025 verilerine göre, yıllık enflasyonda en yüksek artış yüzde 75,54 ile eğitim harcamalarında yaşandı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın takvimine göre, ilkokul birinci sınıflar ve okul öncesi öğrenciler için uyum haftası 1-5 Eylül’de başlayacak; 8 Eylül'de ise tüm kademelerde ders zili çalacak. Ancak veliler için en büyük gündem, eğitimin giderek artan maliyeti. Yasak olmasına rağmen istenen kayıt paraları ile devlet okulları adeta fiilen paralı hale geliyor.
Ankara Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf Odası Başkanı Hüseyin Uzun ile Ankara Kitap ve Kırtasiyeciler Odası Başkanı Müslüm Küçükarzuman elipshaber.com’a yaptıkları değerlendirmelerde şikayetlerini ve taleplerini dile getirdi.
Kırtasiye ürünlerinden okul formalarına, servis ücretlerinden “zorunlu bağışlara” kadar geniş bir yelpazede artan giderler, eğitimi fiilen paralı hale getiriyor. Özellikle öğretmen açığı ve kalabalık sınıflar nedeniyle özel ders ihtiyacının da artması, masrafları daha da yükseltiyor.
Temel okul ihtiyaçları İstanbul’da 12 bin lirayı buluyor
Okul hazırlıkları sürerken, veliler kırtasiye ve giyim harcamalarında ciddi fiyat artışlarıyla karşılaşıyor. İstanbul’da bir öğrencinin yalnızca temel kırtasiye gideri 12 bin TL’ye yaklaşmış durumda. Üstelik bu tutara okul formaları, ayakkabı ve çanta gibi kalemler dahil değil.
Büyükşehirlerde kira fiyatlarının 25 bin TL’yi aştığı göz önünde bulundurulduğunda, özellikle dar gelirli aileler kırtasiye ve ulaşım gibi ek giderlerle iyice sıkışmış durumda. Asgari ücrete yıl ortasında zam yapılmaması da ailelerin yükünü artırıyor.
Üç büyükşehirde okul servisi ücretleri rekor seviyede
Eğitim harcamalarındaki bir diğer büyük kalem ise okul servis ücretleri. Türkiye’nin üç büyük kentinde servis fiyatlarına yüksek oranlarda zam yapıldı ya da yapılması planlanıyor:
İstanbul: Esnaf odası, servis ücretlerine yüzde 50 zam talebinde bulundu. Talebin onaylanması halinde en kısa mesafe olan 0-3 km ücreti 3.800 - 3.900 TL’ye, en uzak mesafe ise 9.150 TL’ye kadar çıkacak.
Ankara: Yüzde 30 oranındaki zamla birlikte 0-3 km mesafede yıllık servis ücreti 21.745 TL’ye, 10-15 km arası ise 33.210 TL’ye yükseldi.
İzmir: Devlet okullarında 0-3 km arası servis ücreti 2.762 TL olarak belirlenirken, anaokulu ve özel okullarda bu rakam 3.313 TL’ye çıkıyor. Servislerde hostes bulunması durumunda bu ücretlere yüzde 30 ekleniyor.
Devlet okullarında kayıt dönemi bağış tartışmalarıyla gölgeleniyor
Eğitimdeki mali yük yalnızca kırtasiye ve servisle sınırlı kalmıyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, bir öğrencinin ortalama okul masrafının 10-12 bin TL olduğunu belirtiyor. Ancak kayıt döneminde bazı devlet okullarında “bağış” adı altında talep edilen ek ödemeler yeni bir tartışmayı beraberinde getirdi.
Velilerden 10 ila 20 bin TL arasında bağış istendiği iddia edilirken, kayıt bölgesi dışındaki öğrenciler için bu rakamın 100 bin TL’ye kadar çıktığı öne sürülüyor.
Ankara Ayakkabıcılar ve Çantacılar Esnaf Odası Başkanı Hüseyin Uzun
“Okulların açılmasına ramak kaldı maalesef piyasalar da yaprak kıpırdamıyor bu sene çanta fiyatları da geçen senenin aynısı olmasına rağmen çok durgun geçiyor. Milletimiz kredi kartına taksit yaptırarak tatiline gidiyor. Ankara esnafı sinek avlıyor maalesef okul ayakkabılarında ve çanta satışları çok durgun geçiyor. Milletin alım gücüde düştü inşallah aybaşından itibaren hareketlenme başlar esnafımız zor günler yaşıyor. Bir de vergi ve sigorta borçlarından dolayı hesaplara bloke konuluyor. Bir an önce vergi, SSK, BAĞ-KUR borçlarının ertelenmesi yani yapılandırılması lazım. Aksi takdirde birçok iş yerinin kapanması an meselesi.”
Ankara Kitap ve Kırtasiyeciler Odası Başkanı Müslüm Küçükarzuman
Ankara Kitap ve Kırtasiyeciler Odası Başkanı Müslüm Küçükarzuman, yeni eğitim-öğretim dönemiyle ilgili olarak elipshaber.com’a değerlendirmelerde bulundu.
“Yeni eğitim öğretim yılının başlamasına sayılı günler kala, kırtasiye esnafı ciddi zorluklarla karşı karşıya” diyen Başkan Müslüm Küçükarzuman, artan fiyatlar ve zincir marketlerin yaygınlaşmasının esnafı iş yapamaz hale getirdiğini belirtti.
Kırtasiye ürünlerinde yaşanan fiyat artışının, velilerin bütçelerini ciddi şekilde zorladığını vurgulayan Küçükarzuman, “Okul ihtiyaç listesini tamamlamak geçen yıla göre neredeyse üç kat daha maliyetli. Aileler zorlanıyor, çocuklar ihtiyaçlarını kısıyor” dedi.
Zincir marketlerin kırtasiye ürünleri satışının esnafın işlerini baltaladığını ifade eden Küçükarzuman, bu konuda yasal düzenleme beklediklerini söyledi. Ayrıca kırtasiye ürünlerinde KDV’nin kitaplarda olduğu gibi sıfırlanması gerektiğini, böylece esnafın rekabet gücünün artacağını dile getirdi. Küçükarzuman, okulların ticarethane olmaması gerektiğini ve okul gereçlerinin yerel kırtasiyecilerden temin edilmesinin önemli olduğunu da ekledi.
Son olarak, belediyelerin kırtasiye yardımlarında yerel esnafla iş birliği yapmasının sektörün geleceği açısından büyük katkı sağlayacağını belirtti.
