Balıkesir’in Havran ilçesine bağlı Kocaseyit Mahallesi’nde AK Partili Burhaniye Belediye Başkanı Necdet Uysal’a ait kalker ocağına kapasite artışı izni çıktı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2006’dan bu yana faaliyet gösteren taş ocağının çevresel etki değerlendirme (ÇED) sürecinde bir kez daha “olumlu” karar verdi. Yıllardır toz, su kıtlığı ve tarım kayıplarıyla mücadele eden köylüler, artan faaliyetler nedeniyle yaşam alanlarının tehdit altında olduğunu söylüyor.
BirGün’den İlayda Sorku’nun haberine göre, yeni onayla yıllık 1,5 milyon tonluk üretim kapasitesi aynı kaldı ancak patlatma modeli revize edildi; patlamalarda kullanılan ANFO miktarı 40 kilogramdan 41,95 kilograma yükseltildi. Patlayıcıların patlatma günü alana getirileceği ve ANFO ile dinamitle patlatma yapılacağı belirtildi. Kapasite artışı için projeye eklenen 5,46 hektarlık alanın tamamı orman arazisinde kaldı. Ruhsatlı alanın bir kısmı orman, bir kısmı tarım, bir kısmı ise Uysal’ın özel mülkiyetindeki arazilerden oluştu. ÇED alanının 235 metre kuzeyinde ve 730 metre kuzeybatısında bahçe içi evler yer aldı. Proje bedeli 8 milyon 585 bin TL olarak açıklandı.
Her başvuruya onay
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ilk olarak 2006 yılında Uysal’ın sahibi olduğu Uysal Kırmataş Tesisleri’ne 17,36 hektarlık alan için ÇED gerekli değildir kararı verdi. 2009’da iki ayrı projeyle tekrar başvuruda bulunan şirkete 10 hektarlık ve 20 bin 608 metrekarelik alanlar için de benzer kararlar çıktı.
2016’da ise Bakanlık 50,97 hektarlık alanda kapasite artışı için “ÇED olumlu” kararı verdi. O dönemde 5,46 hektarlık bir bölüm MAPEG kayıtlarında “özel izin alanı”yla çakıştığı gerekçesiyle ÇED alanı dışında bırakıldı. Yine MAPEG’in 2023’te çakışmanın bulunmadığını bildirmesinin ardından bu alan tekrar projeye eklendi.
İddiaya göre Uysal aynı bölgede başkanlığı döneminde Burhaniye Belediyesi adına da ruhsat almaya çalıştı ancak Zeytin Yasası’ndaki “3 kilometre mesafe” şartına takıldı. Buna rağmen 2005’te aynı yasa yürürlükteyken kendi şirketi için ruhsat almayı başardı.
Solunum yolu hastalıkları arttı
Kocaseyit köylülerinden aldığımız bilgiye göre, taş ocağının faaliyetlerinden kaynaklanan toz kirliliği nedeniyle bölge halkı yıllardır sağlıklı bir yaşam süremedi. Ocağın üretim ve taşıma aşamalarında oluşan yoğun toz köyü kapladı. Bebeklerden yetişkinlere kadar herkes bu tozu soludu, solunum yolu hastalıkları arttı. Başta zeytin olmak üzere bitkiler çiçeklenme döneminde toz nedeniyle döllenemedi, ürün kayıpları yaşandı. Hayvanların yavrulama düzenleri bozuldu, ciğerleri tozla doldu.
2018 yılında köylüler taş ocağına karşı 10 gün süren bir yol kapatma eylemi başlattı. Yüksek tonajlı kamyonların yollarını bozması, brandasız taşımaları ve toz önlemlerinin ihmal edilmesine tepki gösteren köylüler, jandarma müdahalesiyle yolu açmak zorunda kaldı. Tepkilerin ardından kamyonlar için çevre yolu yapıldı ve toz önleyici sulama ile filtreleme sözü verildi ancak kısa sürede yollar yeniden bozuldu, brandalar takılmadı, sorunlar devam etti.
