Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla kurulan 11 kişilik AK Parti Anayasa Komisyonu çalışmalarını hızlandırdı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında yürütülen komisyon, salı günü yeniden bir araya gelecek. Şu ana kadar 1921, 1924, 1961 ve 1982 anayasalarının yanı sıra çeşitli temel meseleler masaya yatırıldı. Onun üzerinde toplantı yapan komisyonda “Nasıl bir anayasa isteniyor?” sorusuna yanıt aranırken, farklı ülkelerde uygulanan başkanlık, yarı başkanlık ve parlamenter sistemler detaylı biçimde incelendi.
Türkiye Gazetesi’nden Emrah Özcan’ın haberine göre, görüşmelerde sistemlerin tarihsel arka planı ve yapısal yönleri kadar siyasi istikrar, yürütme–yasama dengesi, kriz yönetimi kapasitesi ve halkla kurulan bağ gibi ölçütler de değerlendiriliyor. Amaç, Türkiye’nin ihtiyaçlarına, kurum deneyimine ve demokratik kazanımlarına uygun, sürdürülebilir bir model ortaya koymak.
Temel başlıklar istişare edilerek ele alınıyor
Komisyon, Türkiye’nin anayasa serüvenindeki değişimleri ve kırılma noktalarını detaylı biçimde incelerken; seçim sistemleri, yargı yetkileri ve dünya anayasa tarihi gibi konularda istişarelerde bulunuyor. Bazı kritik başlıklar üyeler tarafından derinlemesine çalışıldı. Bu kapsamda “Dünyadaki Seçim Sistemleri” üzerine Ali İhsan Yavuz, “Anayasada Yargı” konusunda Özlem Zengin, “Denge Denetleme Mekanizması” hakkında Serap Yazıcı Özbudun, “Nasıl Anayasa Yapılması Gerekiyor?” başlığı altında ise Hayati Yazıcı sunum yaptı.
Süreç geniş katılımla ilerleyecek
Komisyonun önümüzdeki günlerde çalışmalarını daha da yoğunlaştırması ve ilerleyen aşamada Cumhurbaşkanı Erdoğan’a kapsamlı bir sunum yapması bekleniyor. Yeni anayasa sürecinin kapalı bir yapıdan ziyade geniş bir istişare zemininde yürütüleceği belirtiliyor. Milletvekillerinin, akademisyenlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve toplumun çeşitli kesimlerinin görüşleri alınacak; mevcut birikim ve uzmanlıklardan faydalanılacak.
Yeni anayasa için geniş uzlaşı aranacak
AK Parti’nin yeni anayasa sürecindeki önceliği toplumsal uzlaşı sağlamak olacak. Hem Meclis’te hem toplum nezdinde geniş bir fikir birliği hedefleniyor. Anayasanın referandumsuz kabulü için 400, referanduma götürülebilmesi için ise en az 360 milletvekilinin oyu gerekiyor. Cumhur İttifakı’nın Meclis’te toplam 323 sandalyesi bulunuyor. Bu durumda yeni anayasanın referanduma sunulabilmesi için 37 milletvekiline daha ihtiyaç var.
CHP’nin 139, DEM Parti’nin 56 milletvekili bulunmasına karşın, diğer partilerin desteğiyle anayasanın halka sunulabileceği belirtiliyor. Sağ partiler arasında İyi Parti’nin 29, Yeni Yol Partisinin 21, Yeniden Refah’ın 4 milletvekili bulunuyor. Meclis’te ayrıca 10 bağımsız milletvekili yer alıyor.
AK Parti kaynakları, yeni anayasa Meclis’te 400’ün üzerinde oyla kabul edilse dahi süreci referanduma götürme niyetinde olduklarını ifade ediyor. Kaynaklar, halkın bizzat onaylayacağı bir anayasanın tartışmalara kapalı olacağını ve toplumun tüm kesimlerini kucaklayan bir çerçeve oluşturacağını vurguluyor.
