ABD’nin hafta sonu İran’ın nükleer tesislerine gerçekleştirdiği saldırının ardından, haftanın ilk işlem gününde enerji piyasaları hızlı bir tepki verdi. Cuma gününü 77,17 dolardan kapatan Brent petrol, pazartesi sabahı işlemlerinde 80,34 dolara kadar yükseldi. Bu seviye, Brent için 21 Ocak’tan bu yana görülen en yüksek fiyat olarak kayıtlara geçti.
TSİ 04:00 itibarıyla ise fiyatlar 79 dolar seviyelerinde dengelenmeye çalıştı. İlk işlemlerde yaşanan %2,5’lik yükseliş, jeopolitik risklerin piyasalar üzerindeki etkisini bir kez daha ortaya koydu.
Hürmüz Boğazı üzerindeki belirsizlik piyasayı tedirgin ediyor
Petrol fiyatlarındaki artışın ana nedeni olarak İran’ın olası karşılığı ve Hürmüz Boğazı’na ilişkin endişeler öne çıkıyor. Dünya petrolünün yaklaşık %20’si bu boğazdan geçerken, İran’ın burayı kapatma ihtimali küresel tedarik zinciri için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
İran parlamentosunun Hürmüz’ün kapatılmasına onay verdiği öne sürülürken, nihai kararın İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından alınması bekleniyor. Henüz resmî bir adım atılmış değil ancak risk algısı yüksek seviyede seyrediyor.
ABD’den Çin’e diplomatik çağrı yapıldı
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Çin’e İran üzerindeki etkisini kullanması için çağrıda bulundu. Çin, İran’ın en büyük petrol alıcısı konumunda. Hürmüz’ün kapanması, hem İran’ın gelirlerinde büyük düşüşe yol açabilir hem de Çin’i ciddi bir tedarik krizine sürükleyebilir.
İran, OPEC’in en büyük üçüncü üreticisi olarak günlük yaklaşık 3,3 milyon varil petrol üretiyor ve bunun büyük kısmı Çin’e ihraç ediliyor.
Goldman Sachs’tan 100 dolar uyarısı
Küresel yatırım bankası Goldman Sachs, Hürmüz Boğazı’nın uzun süre kapalı kalması halinde petrol fiyatlarının 100 doların üzerine çıkabileceği yönünde uyarıda bulundu. Banka, “Boğazdan geçen arzın bir ay %50, sonrasında 11 ay %10 azalması Brent’i 110 dolara taşıyabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Ayrıca İran kaynaklı arzın günlük 1,75 milyon varil düşmesi durumunda bile Brent’in 90 dolara çıkabileceği öngörüldü. Bu tahminler, jeopolitik gelişmelerin enerji fiyatları üzerindeki etkisinin ne denli büyük olduğunu bir kez daha gösterdi.
